Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Kwestia ochrony rodziny, pomocy ofiarom przestępstw na jej szkodę, kształtowanie świadomości i praw członków rodziny, a także - co wydaje się dla opinii publicznej najbardziej oczywiste - dążenie do ukarania sprawcy przestępstw przeciwko rodzinie są dla prokuratorów okręgu zielonogórskiego niezwykle ważne.  

Bieżąca analiza działalności przestępczej w okręgu zielonogórskim wskazuje, na dużą liczbę przestępstw związanych z przemocą w rodzinie, przestępstw "drogowych" i narkotykowych oraz przestępstw przeciwko mieniu. To czyny bezprawne najczęściej popełniane na obszarze działania prokuratur okręgu zielonogórskiego.

W 2012 r. w prokuraturach okręgu zielonogórskiego odnotowano łącznie 1136 postępowań przygotowawczych, których przedmiotem były czyny określone w art. 207 k.k., natomiast tylko w pierwszym półroczu 2013 roku zarejestrowano ich aż 726.

Poniżej przedstawiamy przykłady kilku najbardziej bulwersujących spraw.

Prokurator Rejonowy w Żarach skierował do sądu akt oskarżenia przeciwko 42-letniemu mężczyźnie, który przez 10 lat znęcał się psychicznie i fizycznie nad żoną, w ten sposób, iż wszczynał awantury, w trakcie których wyzywał słowami wulgarnymi, naruszał nietykalność cielesną poprzez popychanie, poniżał, niepokoił i ośmieszał. Przesłuchiwany w charakterze podejrzanego przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów.

Prokurator Rejonowy w Zielonej Górze skierował do sądu akt oskarżenia przeciwko 37-letniemu mężczyźnie, który przez 15 lat znęcał się psychicznie i fizycznie nad swoją żoną oraz 12 lat nad małoletnim synem.

Mężczyzna będąc zarówno trzeźwym jak i pod wpływem alkoholu wszczynał awantury, w trakcie których wyzywał żonę słowami uznanymi powszechnie za obraźliwe, uniemożliwiał spoczynek nocny, niepokoił, wyganiał z domu, szarpał i bił po twarzy i całym ciele, niszczył sprzęty i meble domowe oraz groził jej pozbawieniem życia, a groźba ta wzbudziła w zagrożonej uzasadnioną obawę, że będzie spełniona. W podobny sposób mężczyzna znęcał się nad swoim obecnie 15-letnim synem.

W dniu 30 kwietnia 2013 r. bijąc po twarzy pokrzywdzonego spowodował u niego obrażenia ciała w postaci m.in. otarć naskórka na twarzy, stłuczenia okolicy czołowej, nosa i wargi górnej, które to obrażenia naruszyły czynności narządu ciała na czas poniżej 7 dni.

Sąd na wniosek prokuratora zastosował wobec podejrzanego środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania.

Prokuratorzy oraz sąd dysponują środkami zapobiegawczymi, które mają na celu przede wszystkim zapobieżeniu dalszego dopuszczania się czynów karalnych, a w przypadku przestępstwa spenalizowanego w art. 207 k.k. zapobieżeniu doznawania krzywd osób najbliższych.

W uzasadnionych przypadkach prokuratorzy wnoszą do sądu o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Prokurator może także zastosować wobec podejrzanego takie środki jak: nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, zakaz zbliżania się do określonych osób, obowiązek lub zakaz może być połączony z obowiązkiem zgłaszania się do Policji lub innego wyznaczonego organu w określonych odstępach czasu.

Prokurator Rejonowy w Zielonej Górze skorzystał z takiego uprawnienia i zastosował wobec 35-letniego podejrzanego o znęcanie się nad żoną i synem środki zapobiegawcze w postaci: dozoru Policji, zakazu kontaktowania się z pokrzywdzonymi i przebywania w ich towarzystwie oraz nakazu niezwłocznego opuszczenia mieszkania zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonymi.
Mężczyzna w okresie od sierpnia 2010 r. do dnia 10 stycznia 2013 r. w Zielonej Górze znęcał się psychicznie oraz fizycznie nad żoną oraz małoletnim synem w ten sposób, że wszczynał awantury, w trakcie których znieważał ich słowami powszechnie uznanymi za obelżywe i wulgarne, poniżał ich, krytykował, popychał, szarpał, uderzał otwartą dłonią po twarzy, groził żonie uszkodzeniem ciała. W dniu 6 czerwca prokurator skierował do sądu akt oskarżenia wobec mężczyzny.  

Wskazane wyżej sprawy, bulwersujące ze względu na charakter i niezwykle długi czas trwania czynu wskazują na powtarzalność zachowania sprawców. "Przestępstwo znęcania się zostało w Kodeksie skonstruowane jako zachowanie z reguły wielodziałaniowe. Pojęcie znęcania się w podstawowej postaci, ze swej istoty zakłada powtarzanie przez sprawcę w pewnym przedziale czasu zachowań skierowanych wobec pokrzywdzonego" (post. SN z 11 grudnia 2003 r., IV KK 49/03, Prok. i Pr. 2004 r., Nr 6, poz. 1). Należy jednak zauważyć, że zgodnie z orzecznictwem "Ustawowe określenie "znęca się" (znęca) oznacza działanie albo zaniechanie polegające na umyślnym zadawaniu bólu fizycznego lub dotkliwych cierpień moralnych, powtarzającym się albo jednorazowym, lecz intensywnym i rozciągniętym w czasie" (VI KZP 13/75, OSNKW 1976/7-8/86) Osoby pokrzywdzone przestępstwem znęcania nie mają jednak świadomości, że jednorazowe, lecz intensywne i rozciągnięte w czasie działanie oprawcy może nosić znamiona znęcania.  

Nadto należy zwrócić uwagę, że w zakresie zachowań obejmujących przemoc domową mogą zawierać się inne niż określone w art. 207 czyny, np przestępstwa dot. wolności seksualnej, groźba karalna, zmuszanie do określonego zachowania, pobicie i in. W świadomości opinii publicznej przez przestępstwo przeciwko rodzinie rozumie się jedynie szeroko pojętą przemoc, dlatego warto również przypomnieć, że Rozdział 26 kodeksu karnego zatytułowany Przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece zawiera w sobie także przepisy m.in. dot. bigamii (art. 206), rozpijania małoletniego (art. 208), jego porzucenia (art. 210), ale także niealimentację (209).

Sprawy dotyczące niealimentacji są również licznie rejestrowane w prokuraturach okręgu zielonogórskiego. Tylko w pierwszym półroczu 2013 roku było ich 511.

Podsumowanie
Zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie należy zdać sobie sprawę z tego, że "(...) przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej, (...) władze publiczne mają obowiązek zapewnić wszystkim obywatelom równe traktowanie i poszanowanie ich praw i wolności (...)". Prawodawca, prokuratorzy, Policja, ośrodki wspierające rodzinę realizują więc swoją powinność względem obywateli. Należy jednak zwrócić uwagę, że w sprawach "rodzinnych" szczególną rolę pełni czynnik społeczny.

Nie bądźmy obojętni na krzywdę innych. Zawiadamiając odpowiednie organy możemy nie tylko pomóc udręczonej osobie, ale czasem nawet uratować jej życie.