Precedensy - Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Kara pozbawienia wolności/ minimalna powierzchnia celi/ skutki naruszenia

Precedensy. Sprawy różne

Tytuł:: Kara pozbawienia wolności/ minimalna powierzchnia celi/ skutki naruszenia
Wyrok:: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 maja 2009r; sygn. akt I ACa 284/09
Treść:: Określenie wymaganej minimalnej powierzchni na jednego skazanego w art. 110 kkw wskazuje, że obniżenie jej jest niedopuszczalne, co podkreślone zostało także w art. 248 kkw, który zezwala na umieszczenie osoby pozbawionej wolności „w warunkach, w których powierzchnia celi na 1 osobę wynosi mniej niż 3 m2 w szczególnie uzasadnionych wypadkach na czas określony”. Przewidziane odstępstwo ma zatem charakter wyjątku, zatem dla jego zastosowania należy dochować wszelkich wymogów wynikających z art. 248 kkw. Wynika stąd, że w odniesieniu do każdego odstępstwa od najniższej normy należy podać, czy i jakie „szczególnie uzasadnione wypadki” zaistniały oraz określić czas ich trwania . Nie można podzielić stanowiska pozwanego, że wystarczające było powołanie się na obowiązek przyjęcia każdej osoby kierowanej do jednostki oraz przekazywanie informacji o przekroczeniu najniższej normy sędziemu penitencjarnemu. Nie uchyla to niezgodnego z prawem umieszczenia osób pozbawionych wolności w celach niespełniających minimalnych wymagań na czas nieokreślony, bo w istocie doprowadza do tego, że wyjątek przekształca się w regułę, która nie zasługuje na akceptację. Odroczenie utraty mocy obowiązującej art. 248§1 kkw orzeczone wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego dnia 26 maja 2008r SK 25/07 nie daje podstaw do przyjęcia, że może on być do tego czasu (18 miesięcy od 5 czerwca 2008r) stosowany w opisany wyżej sposób, który nie spełnia nawet tych, uznanych za niekonstytucyjne reguł. Nie zwalnia pozwanego od odpowiedzialności za wykonywanie pozbawienia wolności w przeludnionych celach podnoszony przez niego brak możliwości dochowania ustawowych warunków. Odpowiedzialność ta oparta jest na art. 417§1kc, także w brzmieniu sprzed 1 września 2004r . Utrzymywanie bowiem takiego stanu jest sprzeczne z podstawowymi prawami człowieka, chronionymi tak Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzonej w Rzymie 4 listopada 1950r., jak i art. 30 Konstytucji RP oraz art. 23 kc i prowadzi do tego, że kara pozbawienia wolności wykonywana jest w niehumanitarnych, poniżających warunkach . Takiego traktowania zabrania wymieniona Konwencja (art. 3) oraz art. 40 i 41 ust.4 Konstytucji. Łączy się to także z innymi niepożądanymi następstwami w postaci braku możliwości uzyskania pożądanej resocjalizacji, stanowi źródło konfliktów pomiędzy pozbawionymi wolności, pozbawia ich intymności, może wreszcie negatywnie oddziaływać na stan zdrowia. Ocena stopnia dolegliwości związanej z przeludnieniem uwzględniać musi ewentualną kumulację także innych czynników wpływających na warunki pozbawienia wolności, jak też i to, że osoba osadzona musi liczyć się z ograniczeniami i dolegliwościami wykonywania tego rodzaju kary, które jednak nie mogą być większe, niż to wynika z koniecznej izolacji ułożonej według zasad przewidzianych przepisami(…). Sąd Apelacyjny uznał więc, że żądanie zasądzenia zadośćuczynienia za krzywdę związaną z niezapewnieniem wymaganych warunków godnego odbywania pozbawienia wolności spełnia wymogi przewidziane w art. 448 kc.
Żródło:: Biuletyn Sądu Apelacyjnego w Katowicach 3/2009

Zobacz również: