Ciekawie... nie tylko o prawie

Dział redagowany przez prokuratora Jana Wojtasika

zapoznaj się z zasadami dot. [ cytowania strony ]

Analiza kryminalna
Pojawiła się w latach 60-tych ubiegłego stulecia w Stanach Zjednoczonych. Była jedną z metod wspomagających instytucje zajmujące się zwalczaniem przestępczości zorganizowanej w rozpoznawaniu rozmiarów zjawiska, obszarów penetrowanych przez struktury mafijne, sposobów dokonywania przestępstw i wprowadzania do legalnego obrotu dochodów uzyskanych na drodze przestępstwa. Ułatwiała rozpracowywanie struktur zorganizowanych grup przestępczych i osób, które do nich należały.więcej»
AFIS, czyli Automatyczny System Identyfikacji Daktyloskopijnej
Proste tłumaczenie angielskiej nazwy Automated Fingerprint Identification System jest jednak trochę mylące. W kryminalistyce sam termin "identyfikacja" jest rozumiany wprawdzie wieloznacznie i identyfikacją jest także przypisanie konkretnego przedmiotu do jakiejś klasy obiektów. Z uwagi na właściwości linii papilarnych, w szczególności ich indywidualność, ślady daktyloskopijne tradycyjnie kojarzą się jednak z kategorycznym i jednoznacznym ustaleniem tożsamości konkretnej osoby, która je pozostawiła. AFIS takie ustalenie bardzo przyspiesza i ułatwia, ale nim nie jest.więcej»
Akta sprawy jako materiał badawczy w ekspertyzie
Dysponowanie przez biegłego odpowiednim materiałem badawczym uważane jest za jeden z podstawowych warunków uznania za wiarygodne wniosków ekspertyzy przez organ procesowy. Podkreślał to niejednokrotnie w swoich orzeczeniach Sąd Najwyższy, jednoznacznie podzielają ten pogląd autorzy opracowań traktujących o opiniowaniu. Nie może to zaskakiwać, albowiem rozumowanie tego rodzaju dyktuje życiowe doświadczenie, zasady dobrego postępowania laboratoryjnego i w końca sama logika.więcej»
Alibi
To słowo pochodzenia łacińskiego i w prostym tłumaczeniu oznacza "gdzie indziej". W pojęciu kryminalistycznym "alibi" to teza dowodowa, której istota sprowadza się do stwierdzenia, że oskarżony zarzucanego mu czynu nie popełnił, albowiem w chwili, kiedy czyn ten został popełniony przebywał w zupełnie innym miejscu. więcej»
Alkohol - ustalanie stanu nietrzeźwości
Istota takiego ustalenia sprowadza się do określenia poziomu zawartości alkoholu we krwi osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa lub wykroczenia w momencie popełnienia czynu. Podstawowym sposobem takiego określenia jest przeprowadzenie chemicznej analizy krwi pobranej przez fachowego pracownika służby zdrowia. więcej»
Anonim
Termin pochodzi od greckiego "anonymos" i znaczy tyle, co "bezimienny". W języku polskim słowo to jest rozumiane wieloznacznie i może odnosić się np. do nieznanego autora utworu literackiego czy nieznanego darczyńcy środków finansowych na wsparcie działalności charytatywnej. Najczęściej jest to jednak list bez podpisu, w którym szantażysta żąda określonego świadczenia w zamian za zwolnienie osoby uprowadzonej lub nie podpisane zawiadomienie o przestępstwie złożone przez nieznanego autora. więcej»
Antropologia kryminalna
Wprawdzie początki antropologii naukowej sięgają czasów starożytnej Grecji, a jej historia jest niezwykle bogata, to jednak za ojca antropologii kryminalnej uważany jest działający we Włoszech na przełomie XIX i XX wieku, a znany przede wszystkim jako autor teorii "przestępcy z urodzenia" lekarz psychiatra - Cezare Lombroso. To on uznał, że cechy przestępcze się dziedziczy, a przestępcę można rozpoznać po specyficznych cechach budowy ciała. W dodatku cechy te można zmierzyć i opisać, co w rezultacie umożliwia ich wykrywanie metodami antropologicznymi [patrz: A. Czubak, Badania antropologiczne, /w/ M. Kała, /red./ Postępy w naukach sądowych, Wyd. IES, Kraków 2009 s. 87 i nast.].więcej»
Apelacja
Jest najbardziej sztandarowym przykładem procesowej zasady instancyjności, czyli możliwości zaskarżenia do instancji odwoławczej decyzji organu orzekającego w pierwszej instancji. Instancyjność to niezwykle ważna cecha współczesnego procesu karnego. Pozwala każdej z jego stron, a więc i oskarżycielowi i oskarżonemu na uruchomienie kontroli prawidłowości orzeczenia, które kwestionuje z powodu pomyłki w zakresie ustaleń faktycznych lub błędnego zastosowania prawa. Istotne, że kontrolę tę przeprowadzają zawsze inne osoby, niż podejmujące decyzję w pierwszej instancji. Dla sądu instancją odwoławczą jest zawsze sąd wyższego rzędu. Dla prokuratora z zasady sąd, w niektórych przypadkach jednak nadrzędny prokurator.więcej»
Aplikacja przyszłości. Materiał archiwalny
Możliwe, że już od przyszłego roku przygotowanie przyszłych prokuratorów do sprawowania obowiązków przebiegać będzie w zupełnie inny niż dotychczas sposób. Przede wszystkim przestanie funkcjonować model aplikacji pozaetatowej. Model ten, jakkolwiek istotnie ułatwiał dostęp na aplikację i uzyskanie świadectwa egzaminu prokuratorskiego, nie sprawdził się. Po pierwsze, zaoczny system przygotowania kandydatów prowadził do obniżenia poziomu ich kwalifikacji. Po drugie, nawet tym, którzy zdali egzamin z wynikiem dobrym nie gwarantował zatrudnienia. Po trzecie, ci którzy zostali asesorami, często dopiero na tym etapie poziomu rozwoju zawodowego przyswajali sobie umiejętności, które powinni opanować podczas aplikacji.więcej»
Aprobata
Powszechnie słowo to oznacza uznanie czegoś za właściwe, dobre, godne poparcia, pochwałę czegoś, zgodę na coś, przyzwolenie. W powszechnych jednostkach organizacyjnych prokuratury termin "aprobata" oznacza jednak szczególną formę nadzoru służbowego prokuratora przełożonego nad prokuratorem podwładnym. więcej»
Areszt tymczasowy
Jest izolacyjnym środkiem przymusu stosowanym w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania karnego. Areszt tymczasowy nie jest - wbrew rozpowszechnionemu przekonaniu - karą i nie zastępuje kary, jakkolwiek po jej orzeczeniu zaliczany jest na poczet kary już odbytej. Jedynym dopuszczonym przez prawo wyjątkiem od wskazanego tu celu stosowania aresztu tymczasowego i innych środków zapobiegawczych jest zapobieżenie popełnieniu przez oskarżonego [podejrzanego] nowego, ciężkiego przestępstwa. Uzasadnia to np. zastosowanie aresztu wobec znanego, przyznającego się do czynu sprawcy usiłowania pozbawienia życia innej osoby czy zdeterminowanego podpalacza, którego zachowanie świadczy o zamiarze konsekwentnej realizacji zbrodni. więcej»
Autoerotyczne nieszczęśliwe wypadki
Autoerotyczne nieszczęśliwe wypadki Zwykle chodzi o jedną z form uduszenia przez zagardlenie lub odcięcie dopływu tlenu do organizmu z powodu założenia na głowę plastykowej lub gumowej opaski czy torby. Zdarzenia takie medycyna sądowa odnotowuje stosunkowo rzadko. Problemem w śledztwie staje się jednak właściwa diagnoza przypadku, albowiem na osobach niedoświadczonych mogą one sprawiać wrażenie samobójstwa, a nawet zbrodniczego pozbawienia życia.więcej»
Bezpieczeństwo imprez masowych - nowe regulacje prawne
Imprezy masowe towarzyszą nam w życiu co krok. Zalicza się do nich mecze piłkarskie, żużlowe czy koncerty. Od 1 sierpnia br. zmieniają się zasady bezpieczeństwa takich imprez. Z tą datą wejdzie bowiem w życie ustawa z dnia 20 marca 2009 roku o bezpieczeństwie imprez masowych, która w całości zastąpi dotychczasową ustawę z dnia 22 sierpnia 1997 roku o bezpieczeństwie imprez masowych [Dz. U. z 2005 r. nr 108, poz. 909 ze zm.]. Ta istotna zmiana wynika m.in. z konieczności wdrożenia w życie mechanizmów i reguł, które mają zapewnić bezpieczeństwo największej imprezy w historii polskiej piłki nożnej - EURO 2012.więcej»
Bezpieczeństwo żywności - aspekty prawnokarne
Każdy z nas, niezależnie od tego co robi i czym się zajmuje zawodowo, jest również konsumentem. Konsument ma prawo żądać i oczekiwać, że sprzedawana mu żywność jest bezpieczna, czyli nie zepsuta, nieszkodliwa dla życia i zdrowia oraz niezafałszowana. Słowem - że jest zdrowa. więcej»
Bigamia
Słowo to oznacza po prostu dwużeństwo i odnosi się do sytuacji, w której pozostający w formalnie zawartym związku, a więc żonaty mężczyzna zawiera kolejny związek małżeński. Analogicznie, bigamii dopuszcza się zamężna kobieta, która wychodzi za mąż, pomimo pozostawania w formalnie ważnym związku małżeńskim.więcej»
Błąd lekarski - odpowiedzialność karna
Od prawidłowego postępowania lekarskiego zależą dobra najwyższej rangi - zdrowie i życie człowieka. Nie dziwi więc, że naruszenie reguł takiego postępowania prowadzić może do poniesienia przez lekarza odpowiedzialności w różnych, niezależnych od siebie formach i z różnymi konsekwencjami. Poza odpowiedzialnością cywilną (odszkodowanie i zadośćuczynienie), odpowiedzialnością zawodową (konsekwencje związane z wykonywaniem pracy), istotne znaczenie posiada odpowiedzialność karna. więcej»
Błąd w kryminalistyce
Każda ludzka działalność ukierunkowana na osiągniecie określonych celów naznaczona jest ryzykiem błędu. Jak celnie ujął to E. J. Phelps, "Człowiek, który nie robi błędów, zwykle nie robi niczego". Ryzyko popełnienia błędu w tak złożonym przedsięwzięciu, jakim jest pełna realizacja zadań śledztwa jest wyjątkowo duże. Wg J. Gurgula -śledztwo, w którym nie popełniono żadnego błędu po prostu nie istnieje. Nawet przy bardzo dobrym warsztacie metodycznym zbyt wiele jest możliwych wariantów celowego działania, a jednocześnie niemożliwe jest przewidywanie efektów, jakie one przyniosą.więcej»
Bójka i pobicie - problem prawny i społeczny
Z formalno - prawnego punktu widzenia sprawa jest znacznie prostsza, gdy jeden człowiek atakuje innego, narusza jego nietykalność cielesną, powoduje obrażenia ciała, czy nawet śmierć. W takim przypadku ponosi odpowiedzialność za wywołane przez siebie skutki, których oczekiwał, albo przewidywał i godził się na nie. Gdy pokrzywdzonych jest wielu, sprawca odpowiada osobno za następstwa wywołane u każdego z nich z osobna. Rzecz komplikuje się jednak, kiedy atakujących jest wielu. Trudno wówczas ustalić, kto spowodował konkretne obrażenia i wyważyć winę indywidualnie. Pociągnięcie do odpowiedzialności ułatwia w takiej sytuacji prawne pojęcie "bójki" oraz "pobicia". więcej»
Bójka, pobicie - kiedy prokurator?
Nie każda bójka czy nawet pobicie musi kończyć się prokuratorskim aktem oskarżenia. Kodeks karny przewiduje odpowiedzialność karną tylko za udział w takiej bójce lub pobiciu, które stwarzały bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub uszczerbku na zdrowiu ofiary pobicia czy innych uczestników zdarzenia.więcej»
Broń neurobalistyczna
Bronią w sensie kryminalistycznym jest każdy przedmiot przeznaczony do zadawania z bezpośredniej bliskości lub na odległość urazów cielesnych. Według Słownika języka polskiego PWN, broń to narzędzie walki, każda rzecz służąca do obrony własnej lub do rażenia nieprzyjaciela. Istnieje wiele koncepcji systematyki broni. Najbardziej proste ograniczają się do wyróżnienia broni białej i broni palnej. Inne, wychodzą z założenia, że systemową alternatywą broni białej jest broń strzelecka, a w tej kategorii mieści się: broń palna, broń pneumatyczna i broń neurobalistyczna.więcej»