Dzierżawa/ obwód łowiecki/ nieważność umowy

Precedensy. Sprawy cywilne

Tytuł:
Dzierżawa/ obwód łowiecki/ nieważność umowy
Wyrok:
Postanowienie SN z dnia 22 sierpnia 2000r., sygn. IV CKN 1150/00
Treść:
Dopuszczalna jest droga sądowa w sprawie z powództwa koła łowieckiego o ustalenie nieważności umowy dzierżawy obwodu łowieckiego. […] Kodeks postępowania cywilnego normuje postępowanie sądowe w sprawach ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jak również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz w innych sprawach, do których przepisy tego kodeksu stosuje się z mocy ustaw szczególnych (art. 1). Wymienione sprawy są w rozumieniu kodeksu sprawami cywilnymi, podlegającymi rozpoznaniu przez sady powszechne oraz Sąd Najwyższy, chyba że przepis ustawy kieruje je do właściwości sądów szczególnych lub innych organów (art. 2 § 1 i 3 k.p.c.). Ocena sprawy na płaszczyźnie art. 1 k.p.c. zależy przede wszystkim od przedmiotu procesu - przedstawionego pod osąd roszczenia - oraz wskazanego przez powoda stanu faktycznego. Te bowiem dwa elementy, konkretyzując stosunek prawny zachodzący między stronami, kształtują charakter sprawy i tym samym nadają jej - lub odejmują - przymiot sprawy cywilnej (zob. uzasadnienia uchwał Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 1992 r., III CZP 138/91, OSNCP 1992, nr 7-8, poz. 128 i z dnia 3 września 1993 r., III CZP 108/93, OSNC 1994, nr 5, poz. 96 oraz postanowień Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 1998 r., I CKN 1078/97, OSNC 1999, nr 2, poz. 28, z dnia 22 kwietnia 1998 r., I CKN 1000/97, OSNC 1999, nr 1, poz. 6 oraz z dnia 10 marca 1999 r., II CKN 340/98, OSNC 1999, nr 9, poz. 161). Dopuszczalność drogi sądowej zależy przeto od okoliczności faktycznych przytoczonych przez powoda jako podstawa roszczenia, nie jest natomiast warunkowana wykazaniem istnienia tego roszczenia (tak w powołanych postanowieniach Sąd Najwyższy z dnia 22 kwietnia 1998 r., I CKN 1000/97 oraz z dnia 10 marca 1999 r., II CKN 340/98). Koło Łowieckie "B." twierdziło, że jako dzierżawca określonego obwodu łowieckiego pokrzywdzone zostało przez to, iż Wojewoda B. umową oddał w dzierżawę Kołu Łowieckiemu "K." część gruntu, przez nie dzierżawionego i żądało ustalenia nieważności tej umowy w zakresie dotyczącym spornej części gruntu. Sprawa z tak sformułowanym roszczeniem podpada pod pojęcie sprawy cywilnej. Dotyczy bowiem umowy dzierżawy obwodu łowieckiego normowanej zarówno przepisami art. 693-709 k.c., jak i Prawa łowieckiego, w szczególności art. 29-31. Ocena zaś, czy zgłoszone roszczenie jest zasadne z punktu widzenia prawa materialnego, nie może nastąpić na etapie badania dopuszczalności drogi sądowej, lecz dopiero w wyniku procesu. Odrzucenie pozwu nastąpiło zatem z naruszeniem art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. Należy zasygnalizować, że kwestia ważności umowy dzierżawy obwodu łowieckiego - aczkolwiek w innym aspekcie niż w sprawie niniejszej - była już przedmiotem orzeczenia Sądu Najwyższego, w którym przyjął, że nieważna jest umowa dzierżawy takiego obwodu zawarta z naruszeniem prawa pierwszeństwa dotychczasowego dzierżawcy, przewidzianego w art. 29 ust. 2 Prawa łowieckiego (wyrok z dnia 9 lipca 1999 r., III CKN 98/99, OSNC 2000, nr 2, poz. 35).
Żródło:
System Informacji Prawnej LEX a Wolters Kluwer business "Lex dla sędziego i prokuratora"

Zobacz również: