Funkcjonariusz publiczny/ pracownik samorządowy/ wójt gminy

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne materialne

Tytuł:
Funkcjonariusz publiczny/ pracownik samorządowy/ wójt gminy
Wyrok:
Uchwała SN z dnia 10 października 1991 r., sygn. I KZP 21/91
Treść:
Wójt gminy, jako pracownik samorządowy, jest funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art. 120 § 11 k.k. […] Zgodnie w powołaną ustawą o samorządzie terytorialnym gmina jest wspólnotą samorządową (art. 1), a jej organem wykonawczym – zarząd, którego przewodniczącym jest wójt (burmistrz, prezydent miasta – art. 26 ust. 1 i 2). Jednocześnie, zgodnie z art. 33 ust. 3 ustawy, jest on kierownikiem urzędu gminy. W myśl ustawy o terenowych organach rządowej administracji ogólnej zadania administracji rządowej w terenie wykonują: wojewodowie i podporządkowane im organy – jako organy administracji ogólnej, terenowe organy administracji podporządkowane bezpośrednio ministrom – jako organy administracji specjalnej oraz organy gminy działające w ramach zadań zleconych (art. 1). Ustawą z dnia l7 maja 1990 r. (Dz.U. Nr 34, poz. 198) przekazano do właściwości organów gminy – jako zadania własne lub zlecone – zadania i kompetencje należące dotychczas do kompetencji rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego lub wojewódzkiego. Cytowane wyżej ustawy o samorządzie terytorialnym i o pracownikach samorządowych oraz ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 16, poz. 94), a w szczególności art. 43 ust. 1 oraz art. 45 ust. 2w zestawieniu z art. 42a Konstytucji w brzmieniu nadanym przez tę ustawę, pozwalają na stwierdzenie, że w obecnym stanic prawnym użyte w art. 120 § 11 k.k. określenie „administracja państwowa” powinno dotyczyć zarówno administracji rządowej, jak i samorządowej. W planie prawnoustrojowym władza lokalna stanowi zawsze fragment ustroju państwowego niezależnie od zasad, na jakich oparta jest organizacja życia publicznego w państwie. Z powołanych regulacji prawnych wynika jednoznacznie, że wójt jako pracownik samorządowy wykonuje zadania z zakresu administracji państwowej; jego status jest, co prawda, odmienny od statusu dawnego naczelnika gminy (miasta), ale zadania i kompetencje podobne. W świetle przedstawionych wyżej argumentów nie można – zdaniem Sądu Najwyższego – podzielić poglądu, że fakt wykonywania przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) zadań z zakresu administracji państwowej nie przesądza o tym, iż należy on do kategorii funkcjonariuszy publicznych tylko dlatego, że jest pracownikiem samorządowym i jego status, odmiennie od statusu pracowników urzędów państwowych (ustawa z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych, Dz.U. Nr 31, poz. 214 z późn. zm.), reguluje ustawa z dnia 22 marca 1990 r. (Dz.U. Nr 21, poz. 124), a art. 120 § 11 k.k. in principio posługuje się pojęciem „pracownika administracji państwowej”, a nie pracownika wykonującego zadania z zakresu administracji państwowej. Przyjęcie, że wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest funkcjonariuszem publicznym w rozumieniu art. 120 § 11 k.k. nie narusza dyrektywy restrykcyjnej wykładni tego przepisu wobec faktu, że do właściwości organów samorządowych i ich pracowników przekazano – jako zadania własne lub zlecone – zadania i kompetencje należące dotychczas do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej. [...] Odmienne stanowisko prowadziłoby do daleko posuniętych konsekwencji nie tylko w zakresie wzmożonej ochrony prawnej wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jako pracownika samorządowego, ale również jego odpowiedzialności w ramach indywidualnego typu przestępstwa nadużycia władzy.
Żródło:
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa z 1992r. poz. 6

Zobacz również: