APELACJE PROKURATORSKIE

Dodano: 2005-12-14

Prokurator, jako oskarżyciel publiczny nie tylko wnosi do sądu akty oskarżenia i składa wnioski co do wymiaru kary, ale też dba o zgodność wyroków sądowych z przepisami prawa oraz wpływa na kształtowanie się orzecznictwa sądowego. Oceniając wyrok jako niesłuszny prokurator (podobnie jak inne strony procesu karnego) ma prawo wnieść apelację, powodując w ten sposób rozpoznanie sprawy przez sąd wyższej instancji, to jest przez sąd okręgowy - co do wyroków wydanych w pierwszej instancji przez sądy rejonowe albo przez sąd apelacyjny - co do wyroków wydanych w pierwszej instancji przez sąd okręgowy. W apelacji prokurator wskazuje właściwą w danej sprawie podstawę odwoławczą, którą może stanowić: obraza przepisów prawa materialnego, obraza przepisów postępowania - jeśli mogła mieć wpływ na treść wyroku, błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia- jeśli mógł mieć wpływ na treść orzeczenia oraz rażąca niewspółmierność kary lub niesłuszne zastosowanie albo niezastosowanie środka zabezpieczającego lub innego środka. Uwzględniając apelację sąd odwoławczy zmienia zaskarżone orzeczenie albo uchyla je, przekazując sprawę sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Najszybszym sposobem korekty błędnego wyroku jest doprowadzenie do jego zmiany. Następuje to zwykle w razie uwzględnienia apelacji podnoszących zarzut niewspółmierności kar bądź środków karnych, które nie odzwierciedlają należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu lub nie spełniają w wystarczającym stopniu celów kary. Taki zarzut podnoszą często w apelacjach oskarżeni i ich obrońcy, określając wymierzone kary jako rażąco surowe, a także prokuratorzy, gdy przekonani są o rażącej łagodności kary. Niekiedy strony te w odmienny sposób oceniają ten sam wyrok. Tak było np. w sprawie N.W. i M.Z. oskarżonych przez Prokuratora Rejonowego w Zielonej Górze /1DS 693/04/ i skazanych przez Sąd Okręgowy w Zielonej Górze za pobicie ze skutkiem śmiertelnym na kary 6 lat i 3 lat pozbawienia wolności. Wyrok zaskarżyli obrońcy obu oskarżonych z powodu nadmiernej surowości kar oraz prokuratur, domagając się zaostrzenia kar. Sąd Apelacyjny w Poznaniu po rozpatrzeniu sprawy podzielił pogląd prokuratora i zgodnie z jego wnioskiem podwyższył oskarżonym kary do 9 lat pozbawienia wolności i do 5 lat pozbawienia wolności. W okresie jedenastu miesięcy 2005 r. prokuratorzy okręgu zielonogórskiego wnieśli 961 apelacji i sprzeciwów. Sądy rozpoznały w tym czasie 661 apelacji, uwzględniając 417, to jest 63,1%.

Wskaźnik uwzględnionych apelacji uległ istotnemu zwiększeniu w porównaniu do osiągniętego w analogicznym okresie ubiegłego roku, kiedy to wyniósł 49,9% i jest wyraźnie wyższy od uzyskanego przez inne okręgi z apelacji poznańskiej. Przyczynami zadawalających efektów pracy oskarżycielskiej na przedstawionym odcinku jest zwłaszcza wnikliwe ocenianie wyroków sądowych oraz trafne formułowanie zarzutów i uzasadnień apelacji. Wśród prokuratur rejonowych w naszym okręgu najlepszy wskaźnik uwzględnionych apelacji - 76,2% - uzyskały: Prokuratura Rejonowa w Nowej Soli i Prokuratura Rejonowa we Wschowie.