Precedensy - Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Postępowanie administracyjne/ zabytki/ wpis do rejestru

Precedensy. Sprawy administracyjne

Tytuł:: Postępowanie administracyjne/ zabytki/ wpis do rejestru
Wyrok:: Wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 września 2006r. sygn. I SA/Wa 324/06
Treść:: Wpisanie obiektu do rejestru zabytków powoduje ograniczenie prawa własności. Zatem taka ingerencja może nastąpić wyłącznie na podstawie ocen jednoznacznych i nie budzących wątpliwości. [….] Uzasadnienie kontrolowanej w postępowaniu nadzorczym decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Radomiu z dnia 23 listopada 1993 r. orzekającej o wpisie do rejestru zabytków województwa radomskiego domu mieszkalnego przy ul. K. w R. jest niezwykle lakoniczne i poza opisem budynku, który nie w całości jest zgodny ze stanem faktycznym, co zostało wykazane w późniejszych ekspertyzach, nie zawiera w ogóle oceny, dlaczego organ ten uznał za zasadne wpisać obiekt do rejestru zabytków w świetle przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury i o muzeach. W sytuacji więc, gdy został złożony wniosek o stwierdzenie nieważności powyższej decyzji, jako wpisującej obiekt do rejestru zabytków wbrew wymogom tej ustawy do dokonania takiego wpisu, rzeczą organu nadzoru było zbadanie, czy w dacie wydawania kontrolowanej decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Radomiu z dnia 23 listopada 1993 r. przedmiotowy budynek spełniał przesłanki przewidziane przepisami ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury i o muzeach (tekst jedn.: Dz. U. z 1999 r. Nr 98, poz. 1150 ze zm.) do wpisania go do rejestru zabytków i czy w związku z tym decyzja kontrolowana w sposób rażący nie narusza przepisów tej ustawy oraz czy w sprawie nie zachodzą inne przesłanki nieważności tej decyzji, określone w art. 156 § 1 k.p.a. W aktach sprawy znajdują się trzy opinie rzeczoznawców, na które powołuje się organ nadzoru w swoich decyzjach. Jednakże tylko jedna z nich została wydana w przedmiocie zasadności wpisu przedmiotowego budynku do rejestru zabytków. Jest to opinia mgr inż. architekta Michała W. - rzeczoznawcy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie ochrony zabytków nieruchomych, wydana w dniu 29 grudnia 2001 r. na zlecenie Generalnego Konserwatora Zabytków. W opinii tej rzeczoznawca ustosunkował się do opisu budynku zawartego w kontrolowanej decyzji z dnia 23 listopada 1993 r. punktując nieprawidłowości i niezgodności ze stanem faktycznym jakie zawiera ta decyzja. Rzeczoznawca stwierdza, że uzasadnienie decyzji zawiera tylko uproszczony opis obiektu, który w dodatku jest błędny, nie wiadomo bowiem skąd wzięło się określenie "stylu", gdyż obiekt jest ewidentnie bezstylowy, nie wiadomo na czym polega oryginalność klatki schodowej, gdyż jak to stwierdza M. W. nie zawiera ona żadnych elementów, które można uznać za wyróżniające się oryginalnością rozwiązania. Zdaniem rzeczoznawcy obiekt nie posiadał w chwili wpisu wartości architektonicznej i naukowej ani nie posiada ich obecnie. Obiekt nie posiada również wysokiej wartości historycznej. Istniejąca dokumentacja konserwatorska jest wystarczająca dla odnotowania obiektu jako jednego z wielu zwykłych budynków mieszkalnych powstałych w R. w pierwszej połowie XX w. W konkluzji opinii rzeczoznawca stwierdza, że wpis do rejestru został dokonany błędnie, na podstawie błędnych ocen merytorycznych oraz błędów w procedurze analizy wartości zabytkowej. Dysponując taką opinią organ nadzoru wbrew treści tej opinii uznał, że kontrolowana decyzja nie jest dotknięta wadą nieważności, gdyż obiekt nią objęty spełniał przewidziane ustawą wymogi uzasadniające uznanie go za dobro kultury, wymagające ochrony poprzez wpis do rejestru zabytków. Jednocześnie odnosząc się do opinii M. W. organ stwierdza, że opinia ta nie może być traktowana jako niepodważalny dowód, że wpisanie przedmiotowego obiektu do rejestru zabytków dokonane zostało z rażącym naruszeniem prawa. Należy stwierdzić, że powyższe oceny organu nadzoru są zupełnie dowolne, nie znajdujące oparcia w materiale dowodowym, a wręcz z nim sprzeczne. Przy czym organ nie uzasadnił dlaczego nie podziela stanowiska rzeczoznawcy M. W. zawartego w wydanej przez niego opinii. Nie wskazał przyczyn, z powodu których temu dowodowi odmówił mocy dowodowej. Nie wskazał także dowodów, na których się oparł. Wskazuje to na wydanie zaskarżonej decyzji z naruszeniem art. 107 § 3 k.p.a. Dowolność ocen sformułowanych przez organ w decyzji, a które to oceny stały się podstawą wydania decyzji o treści podważonej przez skarżących, wskazuje jednoznacznie, że wydając decyzję o takiej treści organ nadzoru naruszył naczelną zasadę procesową sformułowaną w art. 7 k.p.a., którą jest zasada prawdy obiektywnej, oraz zasady postępowania zawarte w art. 77 § 1 k.p.a. i art. 80 k.p.a. Należy zauważyć, że w uzasadnieniu decyzji organ stwierdza, że oceny obiektu nie są jednoznaczne. Wprawdzie nie wynika na podstawie czego takie sformułowanie organ wyprowadził, to niejednoznaczność oceny obiektu co do posiadanych wartości, uzasadniających jego wpisanie do rejestru zabytków, już poddaje w wątpliwość prawidłowość dokonania takiego wpisu. Wpisanie obiektu do rejestru zabytków powoduje ingerencję organu administracji publicznej w prawo własności, co pociąga za sobą niewątpliwie ograniczenie tego prawa własności przysługującego osobie trzeciej. Zatem taka ingerencja może nastąpić wyłącznie na podstawie ocen jednoznacznych i nie budzących wątpliwości.
Żródło:: System Informacji Prawnej LEX a Wolters Kluwer business "Lex dla sędziego i prokuratora"

Zobacz również: