Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Precedensy. Sprawy administracyjne

Tytuł:

Zabytki/ formy ochrony zabytku/ możliwości korzystania z zabytku

Wyrok:

Wyrok WSA w Warszawie z dnia 24 marca 2006r., sygn. I SA/Wa 1238/05

Treść:

1. Wpis do rejestru zabytków stanowi formę ochrony zabytku i nie może być traktowany jako instrument umożliwiający bezpłatne przejęcie przez gminę nieruchomości. 2. Wartość historyczna zabytku nie polega tylko na możliwości korzystania z zabytku w sposób analogiczny jak w czasach historycznych. […] Zabytek wpisany do rejestru, który uległ zniszczeniu w stopniu powodującym utratę jego wartości historycznej, artystycznej lub naukowej, albo którego wartość będąca podstawą wydania decyzji o wpisie do rejestru nie została potwierdzona w nowych ustaleniach naukowych, zostaje skreślony z rejestru. W skardze Gmina Włoszakowice powołuje się na fakt utraty wartości historycznej wnioskowanej do skreślenia z rejestru zabytków części leśnej zespołu pałacowo-parkowego we Włoszakowicach. […] Art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 62, poz. 1568) może stanowić podstawę skreślenia zabytku z rejestru zabytków tylko wówczas, gdy zabytek ten po wpisaniu go do rejestru uległ zniszczeniu w stopniu powodującym utratę jego wartości historycznej, artystycznej lub naukowej. Bezsporne jest, że w rozpoznawanej sprawie taki przypadek nie wystąpił, bowiem od dnia dokonania wpisu nie zaszły w zespole pałacowo-parkowym we Włoszakowicach żadne istotne zmiany. Jeżeli natomiast strona skarżąca kwestionuje wartość historyczną części leśnej zespołu pałacowo-parkowego na dzień dokonania wpisu na podstawie decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Lesznie z dnia 19 lutego 1990 r., to powinna była dążyć do jej wzruszenia. Wpis do rejestru zabytków stanowi formę ochrony zabytku i nie może być traktowany jako instrument umożliwiający bezpłatne przejęcie przez gminę nieruchomości, czego Gmina Włoszakowice powinna być świadoma. […] W opinii sporządzonej w dniu 23 marca 2004 r. rzeczoznawca Ministra Kultury z zakresu ochrony krajobrazu kulturowego Dorota M. stwierdziła, iż brak jest jakichkolwiek podstaw do skreślenia z rejestru zabytków części leśnej parku we Włoszakowicach. Autorka opinii z dnia 23 marca 2004 r. posiadała, stosownie do art. 141 powołanej ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami uprawnienia do jej wykonania. Do opinii załączono wykaz bibliografii, kartografii oraz materiałów archiwalnych. […] W opinii wskazano, że obie części parku tworzą wspólną kompozycję przestrzenną, typową dla barokowych założeń rezydencji magnackich. Leśna część parku tworzy z pozostałym terenem integralną całość, posiadającą istotną wartość zabytkową. Powyższych ustaleń nie podważają zarzuty, że część leśna nie spełnia już funkcji wskazanej w opinii, bowiem nie organizuje się już polowań, a teren nie nadaje się do organizowania imprez plenerowych. Wartość historyczna zabytku nie polega tylko na możliwości korzystania z zabytku w sposób analogiczny jak w czasach historycznych. Ustalenia rzeczoznawcy Ministra Kultury Doroty M. zostały potwierdzone w opinii sporządzonej przez architekta krajobrazu Annę D. i Kierownika Działu Ekspertyz i Analiz Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków - Dominika M. Potwierdzili oni, że część leśna parku pałacowego we Włoszakowicach tworzy z pozostałym terenem założenia integralną całość o bardzo istotnej wartości zabytkowej. Z punktu widzenia konserwatorskiego skreślenie tego terenu z rejestru zabytków jest ich zdaniem niedopuszczalne, bowiem proponowany podział terenu na działki budowlane umożliwi zabudowę jednorodzinną i zniszczy jego wartość zabytkową. […] W wyniku oględzin ustalono, że nie zaszły żadne istotne, nowe okoliczności, a stan zabytkowego parku nie uległ zmianie. Stwierdzono zróżnicowany wiek drzew, od 40 do 80 lat, a w przypadku grupy dębów - około 200 lat. W świetle powyższych ustaleń Minister Kultury zasadnie przyjął, że w rozpoznawanej sprawie nie ma żadnych dowodów wskazujących na wystąpienie przesłanki uzasadniającej skreślenie części leśnej zespołu pałacowo-parkowego. Takim dowodem nie może być natomiast powoływane przez stronę skarżącą pismo Dyrekcji Lasów Państwowych, nie ma ona bowiem żadnych uprawnień do wypowiadania się na temat wartości zabytkowych danego terenu. Ponadto zawarte w tym piśmie twierdzenie, że część leśna już przed II wojną światową była wykorzystywana gospodarczo i nigdy nie była zabytkiem, nie przesądza o tym, że utraciła ona całkowicie wartość historyczną. Skoro dwukrotne badania specjalistyczne doprowadziły do dwóch analogicznych wyników, to brak było podstaw do przeprowadzenia badań przez inną placówkę badawczą lub biegłych. Nie są natomiast trafne zarzuty strony skarżącej, że placówka ta była bezpośrednio podległą organowi administracji rozstrzygającemu sprawę, zgodnie bowiem z art. 100 ust. 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami rzeczoznawca ma prawo do wydawania ocen i opinii również na rzecz organów ochrony zabytków.

Żródło:

System Informacji Prawnej LEX a Wolters Kluwer business "Lex dla sędziego i prokuratora"

Zobacz również:

• Zabytki/ kolorystyka budynków/ pozwolenie konserwatora Kategoria: Sprawy administracyjne. Data dodania: 2007-10-08