Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Precedensy. Sprawy cywilne

Tytuł:

Prawo do sądu/ powinność aktywnej obrony/ dochodzenie odszkodowania z tytułu wadliwej decyzji lub wyroku

Wyrok:

Postanowienie SN z dnia 30 maja 2003r., sygn. III CZP 34/03

Treść:

Sąd orzekający w niniejszej sprawie prezentuje odmienny pogląd, niż przyjęto w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2002r., V CKN 1248/00. Nie podziela w szczególności stanowiska, aby w obowiązującym obecnie stanie prawnym, tj. art. 77 Konstytucji i art. 417 § 1 k.c. rozumianym tak, jak określił to Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 4 grudnia 2001r., sygn. SK 18/2000, istniały uzasadnione podstawy do dochodzenia roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej bądź to przez wydanie decyzji administracyjnej niezgodnej z prawem, następnie uchylonej w toku instancji na skutek odwołania strony bądź to przez wydanie nieprawomocnego orzeczenia sądowego następnie uchylonego lub zmienionego przez sąd II instancji. […] Zaostrzony reżim odpowiedzialności Skarbu Państwa w pełni uzasadnia obciążenie strony postępowania, zarówno sądowego, jak i administracyjnego, obowiązkiem wykorzystania dostępnych możliwości procesowych w celu uchylenia lub zmiany orzeczenia lub decyzji wydanych zgodnie z prawem. […] Jakkolwiek więc nie istnieje prawny obowiązek dbałości o własne interesy, to jednak można upatrywać go na etapie kwalifikacji normalnych następstw bezprawnego działania. Błędne byłoby bowiem założenie, że strona może trwać w bezczynności [nie podejmować obrony prawnej], a następnie dochodzić odszkodowania. Takie założenie pozostaje w sprzeczności z racjami leżącymi u podstaw ustanowienia systemu ochrony prawnej na zasadzie hierarchicznej, czy też z instytucją przedawnienia lub prekluzji. Skoro konstytucja zagwarantowała każdemu drogę sadową dla dochodzenia naruszonych wolności lub praw, skoro zagwarantowała każdemu możliwość wykorzystania dwóch instancji sądowych, to naturalne jest oczekiwanie, aby strona skorzystała z istniejącego systemu środków prawnych służących ochronie jej praw. Taki system istnieje zarówno w procedurze sądowej, jak i administracyjne. […] W sytuacji, gdy na skutek wykonania decyzji organu podatkowego pierwszej instancji, która następnie została uchylona i stwierdzono nadpłatę należności podatkowej, strona poniosła szkodę, której nie pokrywa zwrot nadpłaty, może ona – na podstawie art. 417 § 1 k.c. – dochodzić jej naprawienia w procesie cywilnym. Tę myśl w odniesieniu do szkody poniesionej wykonaniem wyroku wyraża art. 338 § 2 k.p.c. i brak uzasadnionych podstaw, aby przyjąć odmienne stanowisko w stosunku do decyzji podatkowej.

Żródło:

Prokuratura i Prawo, dodatek Orzecznictwo SN, SA, NSA i TK nr 2/2004

Zobacz również:

• Prawo do sądu/ uprawnione podmioty/ zakres przedmiotowy Kategoria: Sprawy cywilne. Data dodania: 2007-02-07
• Prawo do sądu/ powaga rzeczy osądzonej/ uchwały samorządu gminnego Kategoria: Sprawy cywilne. Data dodania: 2006-10-11
• Prawo do sądu/ skarga na przewlekłość postępowania/ przymus adwokacki i radcowski Kategoria: Sprawy cywilne. Data dodania: 2006-09-29