Precedensy - Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Terminy/ zażalenie/ dni wolne od pracy/ sobota

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne procesowe

Tytuł:

Terminy/ zażalenie/ dni wolne od pracy/ sobota

Wyrok:

Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 3 lutego 2009 r.,sygn. II AKz 23/09

Treść:

Sobota nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy w rozumieniu Ustawy z dnia 18 stycznia 1951 roku (Dz. U. Nr 4 poz. 28 z póź. zm.) O dniach wolnych od pracy. Oznacza to, że w sprawach karnych, jeżeli termin do złożenia zażalenia przypada na sobotę, to jest to ostatni dzień do dokonania tej czynności i zażalenie należy wysłać pocztą w tym dniu, aby dochować terminu.

GLOSA

Zagadnienie będące przedmiotem rozważań Sądu zrodziło się w następstwie wydania przez Sąd Okręgowy w Zielonej Górze postanowienia z dnia 18 grudnia 2008 roku w przedmiocie zmiany środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania wobec Józefa O. i Hanny B. oskarżonych o czyny z art. 253 § 1 k.k. i inne. Z decyzją tą nie zgodził się prokurator, któremu przysługiwało prawo do złożenia zażalenia w terminie 7 dni od daty wydania postanowienia.
W tym przypadku 7-dniowy termin do złożenia zażalenia przypadał na dzień 25 grudnia 2008 roku (czwartek), a więc dzień ustawowo wolny od pracy. Następnym dniem był dzień 26 grudnia 2008 roku (piątek), także ustawowo wolny od pracy.
Zgodnie z art. 123 § 3 k.p.k. jeżeli koniec terminu – tak jak w glosowanej sprawie – przypada na dzień uznany przez ustawę za dzień wolny od pracy, czynność można wykonać następnego dnia.
Ustawa z dnia 18 grudnia 1951 roku O dniach wolnych od pracy nie uznaje jednak soboty za dzień „ustawowo wolny od pracy”, w konsekwencji aby dochować 7 dniowy termin do złożenia zażalenia należało je złożyć w sądzie lub nadać „w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego, w polskim urzędzie konsularnym” (art. 124 k.p.k.).
W omawianej sprawie zażalenie zostało złożone dopiero w dniu 29 grudnia 2008 roku (poniedziałek), gdyż wspomniana Ustawa za dzień wolny od pracy uznaje niedzielę.
Sąd Okręgowy w Zielonej Górze nie przyjął zażalenia, jako złożone przez osobą uprawnioną, ale po terminie. To zarządzenie zaskarżył prokurator.
Sąd Apelacyjny w Poznaniu postanowieniem z 3 lutego 2009 roku uznał, że sobota nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy i możliwe było, choć sądy w tym dniu nie pracowały, wysłanie zażalenie pocztą. Z tego powodu Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy zaskarżone zarządzenie Sądu Okręgowego.
Sąd Apelacyjny niejako na marginesie sprawy zauważył, że problem „wolnych sobót” powinien być uregulowany w sposób całościowy poprzez zmianę przedmiotowej ustawy, gdyż w powszechnym obiegu sobota jest zaliczana do dni wolnych. Brak jednolitości w tym względzie – jak zauważył ten sąd – może skutkować poważnymi konsekwencjami w zakresie dotrzymania terminów ustawowych.
Na uwagę zasługuje to, że Ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z 30 sierpnia 2002 roku (Dz. U. z 2002r. Nr 153 poz. 1270 z póź. zm.) zawiera jednoznaczne – odmienne od zaprezentowanego przez Sąd Okręgowy w Zielonej Górze i Sąd Apelacyjny w Poznaniu – rozstrzygnięcie tej kwestii. W art. 83 § 2 stwierdza bowiem, że „Jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy”.
Podobnego zapisu odnośnie soboty nie ma jednak w Kodeksie postępowania karnego, ani również w Kodeksie postępowania cywilnego czy Kodeksie postępowania administracyjnego. Z tego powodu w tych postępowaniach sobota nie może być zrównana z dniem ustawowo wolny od pacy z konsekwencją możliwości przesunięcia terminy do dokonania czynności prawnej, jeżeli koniec terminu przypada właśnie na sobotę.
Tożsama kwestia była przedmiotem procedowania również innych sądów, w tym kilkukrotnie Sądu Najwyższego. Analiza tego orzecznictwa pozwala na stwierdzenie, że orzecznictwo w tej kwestii nie jest jednolite, gdyż w sprawach o sygn. IV KZ 95/07 postanowieniem z 25 października 2007 roku oraz o sygn. IV KZ 13/07 postanowieniem z 26 lutego 2007 roku Sąd Najwyższy uznał, że „Sobota nie jest uznana przez ustawę za dzień wolny od pracy w rozumieniu art. 123 § 3 k.p.k.”
Odmienne stanowisko w tej kwestii zajął Sąd Najwyższy w postanowieniu o sygn. II KZ 14/03 z 5 czerwca 2003 roku, w którym stwierdził, że: „ Wolne soboty" należy traktować jako "dzień uznany przez ustawę za dzień wolny od pracy" w rozumieniu art. 123 § 3 k.p.k.
Podobnie Sąd Apelacyjny w Krakowie w postanowieniu z 17 lutego 2004 roku o sygn. II AKz 40/04 sformułował tezę, że: „Wprawdzie ostatni dzień terminu do wniesienia apelacji nie był dniem ustawowo wolnym od pracy, ale w tym dniu sądy w całym kraju nie pracowały (na mocy odpowiedniego zarządzenia), zatem apelujący nie mógł swej skargi złożyć bezpośrednio w siedzibie sądu. Nie ma znaczenia, że tego dnia były czynne niektóre urzędy pocztowe, więc pismo do sądu można było wysłać pocztą.”
Konieczność zachowania gwarancji praw obywateli, w tym prawa do sądu, przy braku jednolitości orzecznictwa w tym zakresie oraz powszechnym przekonaniu społecznym, iż sobota jest dniem wolnym od pracy rodzi potrzebę zmiany przepisów proceduralnych we wszystkich procedurach w tym względzie.
Należy bowiem wskazać, że nie tylko w przekonaniu społecznym sobota jest dniem wolnym, ale również w wielu miejscowościach, szczególnie w tych mniejszych, placówki pocztowe w soboty są nieczynne. W dużych miastach – takich jak Warszawa, Poznań, Wrocław, Gdańsk czy Kraków – wybrane placówki pocztowe czynne są nawet w niedzielę, ale żaden sąd nie stawia tezy, iż dla dochowania terminu można nadać przesyłkę w niedzielę. Równość wobec prawa mieszkańców dużych miast i małych miejscowości czy wsi uzasadnia postulat de lege ferenda, aby w tym zakresie przepisy zmienić możliwie jak najszybciej i zrównać soboty z dniami ustawowo wolnymi od pracy, jak to uczynił Ustawodawca w postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Zobacz również:

Orzecznictwo nie uznające soboty za dzień wolny od pracy
IV KZ 95/07 postanow. SN 2007.10.25
OSNwSK 2007/1/2375
Sobota nie jest uznana przez ustawę za dzień wolny od pracy w rozumieniu art. 123 § 3 k.p.k.
IV KZ 13/07 postanow. SN 2007.02.26
OSNwSK 2007/1/536
Sobota nie jest uznana przez ustawę za dzień wolny od pracy w rozumieniu art. 123 § 3 k.p.k.

Orzecznictwo uznające soboty za dzień wolny od pracy
II AKz 502/03 postanow. s.apel. 2003.08.14
w Warszawie
OSA 2004/4/24...
Brak jest podstaw do przyjęcia, że sobota jest obecnie, po nowelizacji Kodeksu pracy ustawą z dnia 1 marca 2001 r., dniem uznanym przez ustawę za dzień wolny od pracy - jak tego wymaga przepis art. 123 § 3 k.p.k.

II KZ 14/03 postanow. SN 2003.06.05
OSNwSK 2003/1/1240
"Wolne soboty" należy traktować jako "dzień uznany przez ustawę za dzień wolny od pracy" w rozumieniu art. 123 § 3 k.p.k.

[ASt]

Żródło:

Źródła własne