Precedensy - Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Zmuszanie/ czyste zaniechanie/ odmowa udostępnienia kluczy

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne materialne

Tytuł:: Zmuszanie/ czyste zaniechanie/ odmowa udostępnienia kluczy
Wyrok:: Wyrok SN z dnia 6 września 1994 r., sygn. II KRN 159/94
Treść:: W pewnych przypadkach przemoc może być realizowana w postaci „czystego” zaniechania (tj. zaniechania nie poprzedzonego działaniem, polegającym na zastosowaniu przemocy), w szczególności, gdy uwzględni się to, iż realizacja taka przybrać może nie tylko formę „przymusu absolutnego” ( vis absoluta ), ale i formę „przymusu kompulsywnego” ( vis compulsiva ). [….] Nie zasługuje, zdaniem Sądu Najwyższego, na zaakceptowanie pogląd teoretyczny, w świetle którego zaniechanie generalnie nie może być postacią tych czynów zabronionych, których strona przedmiotowa polega na używaniu przemocy lub stosowaniu przymusu. W stosunku do tych czynów, których strona przedmiotowa sprowadza się do zaniechania w postaci utrzymania stanu sprawca wywołał uprzednie użycie przemocy w celu zmuszenia innej osoby do określonego zachowania się (a które to użycie przemocy jest już objęte prawomocnym wyrokiem), problem w wyczerpujący sposób wyjaśniony został w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1994 r. I KZP 13/94 (OSNKW 1994, z. 7–8, p. 42). […] W pewnych przypadkach przemoc będzie realizowana w postaci „czystego” zaniechania (tj. zaniechania nie poprzedzonego działaniem polegającym na zastosowaniu przemocy), w szczególności, gdy uwzględni się to, iż realizacja tak przybrać może nie tylko formę „przymusu absolutnego” ( vis absoluta ), ale i formę „przymusu kompulsywnego” ( vis compulsiva ). A. Spotowski (w: System prawa karnego, t. IV. cz. II, s. 42–43) słusznie zauważa, że przemoc wywierana przez postępowanie z rzeczą polegać może nie tylko na zbiorze lub zniszczeniu, ale także i na takim użyciu rzeczy, które bądź uniemożliwia wykonanie decyzji woli zmuszonego, bądź powoduje dolegliwość naciskającą aktualnie na przebieg procesów motywacyjnych pokrzywdzonego tak, aby ukształtować decyzję woli pożądaną przez sprawcę. Jeśli pomoc traktować jako „naciskanie” aktualnie wyrządzoną dolegliwością na czyjeś procesy motywacyjne (por. też. T. Hanausek: Przemoc jako forma działania przestępnego. Kraków 1966, s. 65), to należy podzielić pogląd wyrażony przez L. Kubickiego (w: Przestępstwo popełnione przez zaniechanie. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1975, s. 99), że trzeba dopuścić również i takie warianty układów sytuacyjnych, w których wyrządzona dolegliwość polegać będzie na przejawianiu bierności w określonych warunkach. W istocie trudno byłoby zasadnie twierdzić, że nie stanowi użycia przemocy zaniechanie polegające na niepodawaniu bezradnej (np. sparaliżowanej) osobie pokarmu w tym celu, aby wymusić jej określone zachowanie (np. sporządzenie testamentu o pożądanej przez sprawcę treści), jak również, iż nie wypełnia ustawowego zespołu znamion występku z art. 167 § 1 k.k. nieotworzenie (a więc również zaniechanie) jednemu z domowników drzwi, w celu zmuszenia go do przebywania poza domem podczas mroźnej nocy (por. L. Kubicki: op. cit. s. 98, 99).
Żródło:: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa z 1994r. poz. 61

Zobacz również: