Bezpieczeństwo i higiena pracy/ regulaminowy zakaz palenia/ palarnia w miejscu pracy

Precedensy. Sprawy pracownicze

Tytuł:
Bezpieczeństwo i higiena pracy/ regulaminowy zakaz palenia/ palarnia w miejscu pracy
Wyrok:
Wyrok NSA w Białymstoku z dnia 27 czerwca 2002 r., sygn. SA/Bk 230/02
Treść:
Zgodnie z art. 233 kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne, do których zalicza się też palarnię. Nakaz wyodrębnienia w zakładzie pracy oddzielnych pomieszczeń palarni wynika z gwarantowanej ustawą ochrony prawa niepalących do życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego (art. 3 pkt 1 ustawy z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, Dz. U. z 1996 r., Nr 10, poz. 55 ze zm.). […] Zadaniem organów inspekcji pracy jest nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy, a w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 1 ustawy z 6.III.1981 r. o Państwowej Inspekcji Pracy - Dz. U. z 1985 r., Nr 54, poz. 276 z późn. zm.). Dostrzeżenie przez organy inspekcji pracy naruszenia przez pracodawcę przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy obliguje te organy do decyzyjnego nakazania usunięcia stwierdzonych uchybień w ustalonym terminie (art. 9 pkt 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy). Każdy obywatel, zgodnie z art. 66 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, a sposób realizacji tego prawa oraz obowiązki pracodawcy w tym zakresie określa ustawa. Zgodnie z art. 233 kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany między innymi zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne, do których zaliczają się też pomieszczenia higieniczno-sanitarne obejmujące szatnie, umywalnie, pomieszczenia z natryskami, pomieszczenia higieny osobistej kobiet, ustępy, palarnie, jadalnie, pomieszczenia do ogrzewania się pracowników, do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży roboczej lub ochronnej (vice: słownik pojęć zawarty w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26.IX.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy - Dz. U. Nr 129, poz. 844 - § 2 pkt 2). Obowiązek pracodawcy zapewnienia pracownikom pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych w ilości i wielkości dostosowanej do liczby zatrudnionych pracowników, stosowanych technologii i rodzajów pracy wynika wprost z § 111 ust. 1 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, a w odniesieniu do konieczności wyodrębnienia pomieszczenia palarni w powiązaniu z art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z 9.XI.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 z późn. zm.). Z treści tego ostatnio wskazanego przepisu wynika ustawowy zakaz palenia wyrobów tytoniowych w pomieszczeniach zakładu pracy poza pomieszczeniami odpowiednio przystosowanymi i wyodrębnionymi w tym celu, tj. palarniami. Nakaz wyodrębnienia w zakładzie pracy oddzielnych pomieszczeń palarni wynika z gwarantowanej ustawą ochrony prawa niepalących do życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego (art. 3 pkt 1 ustawy z 9.XI.1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania wyrobów tytoniowych). Z powyższego nakazu nie zwalnia, zdaniem Sądu, wprowadzenie w regulaminie pracy danego zakładu pracy generalnego zakazu palenia tytoniu na terenie zakładu. Pozostawiając bowiem poza przedmiotem rozważań kwestię zgodności takiego zakazu z konstytucyjnie gwarantowanym każdemu obywatelowi prawem do decydowania o swoim życiu osobistym (art. 47 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej) oraz konstytucyjnym zakazem zmuszania obywatela do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje (art. 31 pkt 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej), zauważyć należy, że każdorazowe "wyłamanie się" grupy pracowników z regulaminowego zakazu palenia tytoniu na terenie skarżącego zakładu pracy, wprost godzi w uprawnienia rzeszy niepalących pracowników narażonych na sąsiedztwo palących. Brak wyodrębnienia oddzielnego pomieszczenia palarni potencjalnie naraża niepalących na wdychanie dymu tytoniowego, a zakaz palenia tytoniu wprowadzony w zakładzie pracy, zważywszy na możliwość jego obchodzenia, nie likwiduje tego zagrożenia.
Żródło:
System Informacji Prawnej LEX a Wolters Kluwer business "Lex dla sędziego i prokuratora"

Zobacz również: