Precedensy - Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Sędzia/ zrzeczenie się urzędu/ skutki cofnięcia oświadczenia

Precedensy. Sprawy pracownicze

Tytuł:: Sędzia/ zrzeczenie się urzędu/ skutki cofnięcia oświadczenia
Wyrok:: Uchwała SN z dnia 9 grudnia 2003r., sygn. III PZ
Treść:: Dopuszczalne jest cofnięcie przez sędziego oświadczenia o zrzeczeniu się urzędu, złożonego na podstawie art. 68 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. — Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.). […] Spór, jaki powstał w rozpoznawanej sprawie, ma przede wszystkim znaczenie ustrojowe, ponieważ dotyczy zagadnienia, czy sędzia jako strona stosunku publicznoprawnego łączącego go z państwem -w związku ze sprawowaniem władzy sądowniczej — może odwołać (cofnąć) zrzeczenie się urzędu sędziego przed wystąpieniem skutku zrzeczenia w postaci rozwiązania stosunku służbowego oraz czy i w jakich okolicznościach takie odwołanie (cofnięcie) wcześniejszego oświadczenia jest skuteczne. Pośrednio tylko spór ten dotyczy dalszego istnienia lub nieistnienia stosunku zatrudnienia sędziego, będącego elementem stosunku służbowego. […] Nie jest możliwe uzależnienie skuteczności odwołania zrzeczenia się urzędu sędziego od wyrażenia na tę czynność zgody przez Ministra Sprawiedliwości. Minister Sprawiedliwości jest, co prawda, adresatem oświadczenia sędziego o zrzeczeniu się urzędu, a także oświadczenia odwołującego (cofającego) wcześniejsze zrzeczenie się urzędu, jednak nie można z tej regulacji ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych wyprowadzać wniosku o konieczności uzyskania zgody Ministra na skuteczne cofnięcie zrzeczenia się urzędu. Oświadczenie o zrzeczeniu się urzędu sędziego jest aktem woli o niezwykle poważnej randze, sędzia składa je w istocie państwu, ponieważ aktem tym wyzbywa się władzy sądowniczej, prawa do wydawania wyroków w imieniu państwa (w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej). Państwo, jako adresat tego oświadczenia, jest reprezentowane z woli ustawodawcy w tym konkretnym przypadku przez Ministra Sprawiedliwości, jednak skoro rola Ministra Sprawiedliwości przy powoływaniu sędziego na urząd jest niewielka — sprowadza się przede wszystkim do pośredniczenia w przekazaniu Krajowej Radzie Sądownictwa przez prezesa właściwego sądu kandydatury sędziego (art. 58 u.s.p.) ewentualnie zgłoszenia Krajowej Radzie Sądownictwa własnego kandydata (art. 59 u.s.p.) — to również przy rozwiązywaniu z mocy prawa stosunku służbowego powinna być traktowana raczej „technicznie". Wybór Ministra Sprawiedliwości jako adresata tego oświadczenia, dokonany przez ustawodawcę w 2001 r., może być uznany za rozwiązanie kontrowersyjne. Konstrukcyjnie lepsze było rozwiązanie obowiązujące przed wejściem w życie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. — Prawo o ustroju sądów powszechnych, a mianowicie pod rządami ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. — Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 1994 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.), przed zmianami wprowadzonymi ustawą z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy — Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 124, poz. 782). Obowiązujący wówczas art. 59 § 1 pkt 1 Prawa o ustroju sądów powszechnych przewidywał, że Prezydent na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa odwołuje sędziego, jeżeli zrzekł się swojego stanowiska. Zgodnie z art. 59 § 4 zrzeczenie się przez sędziego swojego stanowiska mogło nastąpić bez podania powodów. W czasie, gdy adresatem zrzeczenia się przez sędziego stanowiska była Krajowa Rada Sądownictwa, która przedstawiała Prezydentowi wniosek o odwołanie sędziego, uznawano cofnięcie zrzeczenia się za dopuszczalne dopóty, dopóki nie doszło do odwołania przez Prezydenta (por. J. Gudowski: Urząd sędziego w prawie o ustroju sądów powszechnych, PS 1994 nr 11-12, s. 26).
Żródło:: Prokuratura i Prawo, dodatek Orzecznictwo SN, SA, NSA i TK nr 9/2004, poz. 37

Zobacz również: