Precedensy - Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Wyłączenie sądu/ właściwość terytorialna/ miejsce pracy policjanta

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne procesowe

Tytuł:: Wyłączenie sądu/ właściwość terytorialna/ miejsce pracy policjanta
Wyrok:: Postanowienie SN z dnia 24 marca 1992 r., sygn. II KO 13/92
Treść:: Głównym kryterium ustalenia właściwości terytorialnej sądów jest miejsce popełnienia przestępstwa. Zmiana tej właściwości nie powinna być zbyt szeroko praktykowana przez nadużywanie stosowania art. 27 k.p.k., który ma charakter przepisu wyjątkowego. Argument, że oskarżony pracuje na terenie działalności danego Sądu w charakterze policjanta i przy wykonywaniu czynności służbowych styka się bezpośrednio z sędziami i innymi pracownikami tego sądu nie świadczy jeszcze o tym, że z tego tylko powodu brak jest właściwych warunków do rozpoznawania w sposób obiektywny zarzucanego mu przestępstwa. […] Ryszard S. został oskarżony o to, że nieumyślnie spowodował u Jarosława S. ciężkie uszkodzenie ciała (art. 152 § 2 k.k.) w ten sposób, że wiedząc, iż nie ma on uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych nakłonił go do jazdy motocyklem do Z. bez kasku ochronnego, skutkiem czego Jarosław S. wywrócił się w drodze powrotnej i doznał ciężkich obrażeń. Na wniosek obrońcy oskarżonego Sąd Rejonowy w Z. postanowił wystąpić z inicjatywą do Sądu Najwyższego o przekazanie do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu – ze względu na dobro wymiaru sprawiedliwości, o którym jest mowa w art. 27 k.p.k. W uzasadnieniu wydanego w tej sprawie postanowienia Sąd Rejonowy powołuje się na to, że oskarżony pracował od dłuższego czasu w Z. jako milicjant, a obecnie jest policjantem Komendy Rejonowej w tym mieście, i wykonując swe czynności zawodowe miał bezpośrednie kontakty i sędziami i pracownikami miejscowego sądu. Zdaniem Sądu Rejonowego, są to okoliczności, które mogą utrudnić zachowanie obiektywnego stosunku do oskarżonego i zarzucanego mu czynu przy rozpoznawaniu sprawy przez Sąd Rejonowy w Z. Sąd Najwyższy nie podzielił tego poglądu. Właściwość sądów do rozpoznania spraw karnych powinna się z reguły opierać na ustalonych przez ustawę stałych kryteriach. Głównym kryterium ustalenia właściwości terytorialnej sądów jest miejsce popełnienia przestępstwa. Zmiana tej właściwości nie powinna być zbyt szeroko praktykowana przez nadużywanie stosowania art. 27 k.p.k., który ma charakter przepisu wyjątkowego. Argument, że oskarżony pracował na terenie działalności Sądu Rejonowego w Z. w charakterze milicjanta, a obecnie pracuje tam w charakterze policjanta, i przy wykonywaniu swych czynności służbowych stykał się bezpośrednio z sądami i innymi pracownikami tego sądu nie świadczy jeszcze o tym, iż z tego tylko powodu brak jest właściwych warunków do rozpoznawania w sposób obiektywny zarzucanego mu przestępstwa, które ma zwykły pospolity charakter. Gdyby zająć takie stanowisko, to można by doprowadzić do sytuacji, w której funkcjonariusze policji z reguły nie będą sądzeni przez sądy działające na obszarze ich miejsca pracy, w więc w sposób zgodny z ogólnie obowiązującymi zasadami kodeksu postępowania karnego. Stanowiłoby to wyraz generalnej nieufności do niezależności i obiektywizmu sędziów w rozpoznawaniu pewnych kategorii spraw karnych. Jeśli natomiast niektórzy sędziowie Sądu Rejonowego w Z., uznają, że z powodu licznych kontaktów zawodowych z oskarżonym łączy ich z nim stosunek osobisty (indywidualny), który może wywołać wątpliwość co do ich bezstronności, to w jakiej sytuacji będą mieli podstawę do indywidualnego wyłączenia się od udziału w rozpoznawaniu danej sprawy – zgodnie z treścią art. 31 k.p.k.
Żródło:: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa z 1992 r. poz. 56

Zobacz również: