Precedensy - Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Fałszerstwo dokumentu/ inny środek płatniczy/ karta telefoniczna

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne materialne

Tytuł:: Fałszerstwo dokumentu/ inny środek płatniczy/ karta telefoniczna
Wyrok:: Uchwała SN z dnia 23 października 2002 r., sygn. I KZP 31/02
Treść:: Magnetyczna karta telefoniczna nie jest „innym środkiem płatniczym” w rozumieniu art. 310 § 1 k.k. […] Karta telefoniczna nie umożliwia jej posiadaczowi bezgotówkowego dokonywania płatności za usługę, ponieważ usługa polegająca na udostępnieniu aparatu telefonicznego, zostaje opłacona przy zakupie karty. Chcąc więc przyjąć, że karta telefoniczna pełni funkcję płatniczą, trzeba by uczynić absurdalne założenie, że usługa jest opłacana dwa razy: pierwszy raz przy zakupie karty, a ponownie przy jej użyciu. Karta telefoniczna nie spełnia zatem podstawowego kryterium zaliczania kart do kart płatniczych, co sprawia, że nie można za jej pomocą regulować żadnych wynikających z zawarcia umowy kupna–sprzedaży zobowiązań finansowych. Karta taka umożliwia jedynie, podobnie jak np. karnet do kina lub karta parkingowa, skorzystanie z już opłaconej usługi, czyli stanowi dowód zawarcia określonej umowy, dającej uprawnienie do skorzystania z usługi będącej przedmiotem tej umowy. W przypadku karty telefonicznej mylące jest to, iż zawiera ona jednocześnie techniczne rozwiązanie (pasek magnetyczny), pozwalające uruchomić aparat, lecz ta właściwość nie może zmienić jej prawnego charakteru jako dokumentu pozwalającego uzyskać określone świadczenie z racji wcześniejszego opłacenia tego świadczenia (zawarcia umowy o to świadczenie). Wszystkie te okoliczności przemawiają przeciwko traktowaniu magnetycznej karty telefonicznej jako „innego środka płatniczego” w rozumieniu art. 310 § 1 k.k. […] W orzecznictwie Sądu Najwyższego podniesiono, że przepisem podstawowym, chroniącym wiarygodność dokumentów, jest art. 270 § 1 k.k., a radykalnie zwiększona odpowiedzialność za fałsz szczególnego rodzaju, określony w art. 310 § 1 k.k., uzasadniona jest specyfiką owych dokumentów, co sprawia jednak, że interpretacja tego ostatniego przepisu musi być ścisła (uchwała SN z dnia 13 grudnia 2000 r., I KZP 41/00, OSNKW 2001, z. 1–2, poz. 6). Uzupełniająco dodać tutaj trzeba, że gwarancyjna funkcja prawa karnego nie dopuszcza do interpretacji pozwalających objąć zaostrzoną sankcją karną czynów, co do których istnieją wątpliwości, czy wchodzą one w zakres ogólnie określonego znamienia przestępstwa. Nie można pominąć wreszcie i tego, że przepis art. 310 § 1 k.k. ma postać alternatywy zwykłej (użycie spójnika „lub”), gdy chodzi o fałszowanie wymienionych w nim środków oraz usuwanie z nich oznaki umorzenia, co oznacza, że środki te mogą być przedmiotem obu tych bezprawnych działań. W przypadku karty telefonicznej możliwe jest jedynie jej podrobienie albo przerobienie, nie można natomiast usunąć z niej oznaki umorzenia, gdyż nie należy ona do dokumentów podlegających umorzeniu. Karta taka ulega zużyciu, nie jest to jednak jej „umorzenie”, lecz „skonsumowanie” uprawnień uzyskanych w wyniku umowy. Oczywiste jest natomiast, że karty telefoniczne, podobnie jak karnety, bony towarowe lub karty do automatów, stanowiące dowód zawarcia określonej umowy cywilnoprawnej, podlegają ochronie na podstawie art. 270 § 1 k.k., tak jak każdy dokument wchodzący w zakres definicji zamieszczonej w art. 115 § 14 k.k.
Żródło:: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa nr 2002 poz. 95

Zobacz również: