Precedensy - Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Zniewaga / znieważenie organów wymiaru sprawiedliwości/ /ubliżenie na piśmie/ policja sesyjna

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne materialne

Tytuł:: Zniewaga / znieważenie organów wymiaru sprawiedliwości/ /ubliżenie na piśmie/ policja sesyjna
Wyrok:: Uchwała SN z dnia 25 marca 2003 r., sygn. I KZP 1/03
Treść:: Przepis art. 49 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) nie ma zastosowania w wypadku naruszenia w piśmie powagi czynności sądowych albo ubliżenia w piśmie skierowanym do sądu temu organowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie. {…] Zgodnie z koncepcją racjonalnego ustawodawcy, rezygnacja z odrębnej (wyraźnej) odpowiedzialności za ubliżenie w piśmie powadze sądu lub użycie w nim słów obraźliwych, nie może być odczytywana wyłącznie jako zabieg stylistyczny, ale świadomy zabieg merytoryczny, polegający na ograniczeniu karania w ramach tzw. policji sesyjnej. Interpretacja gramatyczna zwrotu „ubliżanie sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie” w ścisłym połączeniu z interpretacją ewolucyjną (odmiana wykładni historycznej, polegająca na poszukiwaniu właściwego sensu przepisu na podstawie ewolucji, jakiej podlegał dany przepis) i systemową wskazują, że w zmienionym stanie prawnym zachowała aktualność cytowana uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 1968 r. i znaczna część argumentów przytoczonych w jej uzasadnieniu (do takiej konkluzji dochodzi też Sąd Apelacyjny w B. w postanowieniu z dnia 27 lutego 2002 r., I ACz 170/02, OSA 2002, z. 10, poz. 53). W szczególności zachowały swą aktualność argumenty, że istota unormowań składających się na „policję sesyjną” sprowadza się do doraźnego utrzymania powagi sądu, co jest możliwe tylko wtedy, gdy określone szczegółowo środki przymusu (kary porządkowe) zapewniają możliwość n a t y c h m i a s t o w e g o reagowania przez sąd orzekający na naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżanie sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w rozprawie lub posiedzeniu oraz, gdy dotyczą zdarzeń w t o k u rozprawy lub posiedzenia, a nie poza nimi, jak np. gdy chodzi o treść pism procesowych wnoszonych do sądu lub o zachowanie się różnych osób wprawdzie w gmachu sądu, ale poza miejscem i czasem rozprawy lub posiedzenia. Za taką wykładnią przemawia także przepis art. 50 § 1 u.s.p., przewidujący w zasadzie natychmiastową wykonalność postanowienia o ukaraniu karą porządkową, a tym samym wskazujący na konieczność zachowania bliskiej więzi czasowej między nagannym zachowaniem a reakcją na to zachowanie. Konsekwencją takiego poglądu jest ustanie karalności czynów określonych w art. 49 § 1 u.s.p. wraz z zakończeniem rozprawy lub posiedzenia, na których doszło do naruszeń, a jeśli wydanie postanowienia w tym terminie było niemożliwe – co najwyżej wraz z zakończeniem postępowania sądowego w danej instancji. […] Wykładnia ścieśniająca omawianego przepisu Prawa o ustroju sądów powszechnych ogranicza niewątpliwie zakres reakcji sądu w ramach „policji sesyjnej”, ale nie oznacza bezkarności autorów ubliżających pism kierowanych do sądu albo pism naruszających powagę czynności sądowych. W razie stwierdzenia, że tego rodzaju czyny zawierają znamiona przestępstw ściganych z urzędu (np. określonych w art. 226 § 1, art. 232, 245 k.k.), sąd powinien, na podstawie art. 304 § 2 k.p.k., zawiadomić właściwego prokuratora, natomiast w odniesieniu do czynów zawierających znamiona przestępstw ściganych z oskarżenia prywatnego (np. określonych w art. 212 § 1, art. 216 § 1 k.k) powinien w miarę potrzeby udzielić osobom biorącym udział w rozprawie lub posiedzeniu informacji o obowiązujących w tej kwestii przepisach.
Żródło:: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa nr 2003 poz. 26

Zobacz również: