Precedensy - Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Zgwałcenie/ obcowanie płciowe/ niepoczytalność pokrzywdzonego

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne materialne

Tytuł:: Zgwałcenie/ obcowanie płciowe/ niepoczytalność pokrzywdzonego
Wyrok:: Postanowienie SN z dnia 29 stycznia 2002 r., sygn. I KZP 30/01
Treść:: Użyty w art. 198 k.k. zwrot „brak zdolności (...) do rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swoim postępowaniem” odpowiada zawartemu w art. 31 § 1 k.k. opisowi niepoczytalności spowodowanej chorobą psychiczną lub upośledzeniem umysłowym. […] Nowe ujęcie przestępstwa wykorzystania seksualnego zdecydowanie odcina się od dotychczasowej tendencji traktowania jako przestępstwa każdego czynu o charakterze seksualnym z osobą upośledzoną umysłowo lub chorą psychicznie. Jest to wynikiem uznania, że pozbawienie ludzi chorych psychicznie prawa do życia płciowego jest bezzasadne, niehumanitarne, sprzeczne z ideą samostanowienia seksualnego i prawami człowieka (aksjologiczne motywy nowego ujęcia omawianego przestępstwa podaje M. Filar: W sprawie reformy przepisów dotyczących tzw. przestępstw seksualnych, PiP 1991, z. 7, s. 83; a także w: Problemy reformy prawa karnego w Polsce w zakresie przestępczości seksualnej, Pal. 1995, z. 7–8, s. 25, Przestępstwa seksualne w nowym kodeksie karnym, Warszawa 1997, s. 27). Przedstawiciele nauki prezentują zgodny pogląd, że brak zdolności określonej w art. 198 k.k. musi być całkowity, a nie tylko częściowy, i swoje przekonanie w tym względzie wyrażają w sposób zdecydowanie jednoznaczny. Pisze się bowiem wyraźnie, że z kręgu osób pokrzywdzonych przepis art. 198 k.k. wyłącza te, które dotknięte są znacznym ograniczeniem poczytalności, jeżeli nie są bezradne. Stwierdza się także niemniej wyraźnie, że przez osobę niepoczytalną, o której mowa w art. 198 k.k., rozumie się, podobnie jak w art. 31 § 1 k.k., osobę, której brak zdolności do rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swoim postępowaniem jest skutkiem upośledzenia umysłowego lub choroby psychicznej. […] Trudno także nie dostrzegać, że przestępstwo określone w art. 198 k.k. powszechnie nazywane jest w literaturze prawniczej przestępstwem „wykorzystania seksualnego osoby bezradnej lub niepoczytalnej”.
Żródło:: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa nr 2002 poz. 16

Zobacz również: