Sprowadzenie niebezpieczeństwa/ niebezpieczeństwo powszechne/ rzeczywiste zagrożenie epidemiologiczne

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne materialne

Tytuł:
Sprowadzenie niebezpieczeństwa/ niebezpieczeństwo powszechne/ rzeczywiste zagrożenie epidemiologiczne
Wyrok:
Wyrok SN z dnia 20 maja 1998 r., sygn. II KKN 37/98
Treść:
Niebezpieczeństwem powszechnym w rozumieniu art. 140 § 1 k.k. jest jedynie takie niebezpieczeństwo, które charakteryzuje się rozległością zagrożenia dla określonej lub nieokreślonej, ale zawsze większej zbiorowości ludzkiej albo znacznego zasięgu dóbr materialnych. Niebezpieczeństwo jest rzeczywiste w rozumieniu art. 140 § 1 pkt 1 k.k., gdy powoduje realne zagrożenie epidemiologiczne lub szerzenie się choroby zakaźnej albo zarazy zwierzęcej lub roślinnej. […]Dotychczasowe orzecznictwo w tej kwestii nie pozostawia wątpliwości co do tego, że niebezpieczeństwo, o którym mowa w art. 140 § 1 k.k., musi mieć charakter nie tylko powszechny, ale także realny i konkretny, co oznacza, że z jednej strony nie może być to niebezpieczeństwo abstrakcyjne i nieokreślone, z drugiej zaś, musi dotyczyć nieokreślonej lub większej liczby osób (np. teza druga wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 1987 r. III KR 205/87, OSNPG 1988, nr 8, poz. 79, wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 17 grudnia 1992 r. II Akr 116/92, OSA 1993, nr 10, poz. 55, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 9 maja 1996 r. II Aka 74/96, „Orzecznictwo Sądów Apelacji Białostockiej” 1996, nr 2, poz. 26). Niebezpieczeństwem powszechnym w rozumieniu art. 140 § 1 k.k. jest jedynie takie niebezpieczeństwo, które charakteryzuje się rozległością zagrożenia dla określonej lub nieokreślonej, ale zawsze większej zbiorowości ludzkiej albo znacznego zasięgu dóbr materialnych (L. Paprzycki: Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 sierpnia 1988 r. III KR 253/88, OSP 1992, nr 1, poz. 11). Niebezpieczeństwo jest rzeczywiste w rozumieniu art. 140 § 1 pkt 1 k.k., gdy powoduje realne zagrożenie epidemiologiczne lub szerzenie się choroby zakaźnej albo zarazy zwierzęcej lub roślinnej. W przedmiotowej sprawie nie ustalono nawet tego, czy pies Jerzego W. zaraził się wścieklizną. Abstrahując od tego, czy ustalenie tej okoliczności byłoby dziś jeszcze możliwe, stwierdzić należy, że okoliczność ta nie ma w sprawie decydującego znaczenia. Nawet bowiem zakładając, że pies Jerzego W. zaraził się wścieklizną, nie można oskarżonemu na tle ustalonych w sprawie okoliczności faktycznych przypisać przestępstwa określonego w art. 140 § 1 k.k., gdyż układ tych okoliczności nie pozwala przyjąć, iż pies był źródłem powszechnego i konkretnego niebezpieczeństwa rozumianego w powyższy sposób. Tak byłoby jedynie wówczas, gdyby sprawca co najmniej godził się na to, że jego chory na wściekliznę pies rzeczywiście roznosi zarazki wścieklizny, powodując powszechne zagrożenie zarażenia się tą chorobą. Takie zachowanie psa pozwalałoby na przyjęcie, że przenosi on zarazki wścieklizny na bliżej nieokreśloną liczbę ludzi i zwierząt, i tym samym powoduje konkretne zagrożenie szerzenia się choroby zakaźnej (zarazy zwierzęcej). W takim stanie faktycznym, nawet gdyby nie ustalono żadnych następstw nieodpowiedzialnego zachowania właściciela psa, możliwe byłoby przyjęcie, że pies ten był źródłem powszechnego i konkretnego niebezpieczeństwa w rozumieniu art. 140 § 1 k.k. Okoliczności tego rodzaju nie ustalono w sprawie będącej przedmiotem rozpoznania. Te zaś, które ustalono, w żaden sposób nie pozwalają na zakwalifikowanie zachowania oskarżonego ze wspomnianego przepisu. W istocie bowiem cała konstrukcja wyroku skazującego oparta jest na założeniu, że zachodziło podejrzenie zarażenia psa wścieklizną. Z tego wyprowadzono wniosek, że nieuśpienie psa jest powodowaniem powszechnego zagrożenia szerzenia się wścieklizny, choć przecież pies pozostawał w zagrodzie Jerzego W. i nie roznosił zarazków choroby. Wnioskowanie oparto zatem na zabiegu polegającym na domniemywaniu skutku z faktu domniemywanego zarażenia zwierzęcia. Takie podwójne domniemanie doprowadziło do przyjęcia kwalifikacji prawnej z art. 140 § 1 pkt 1 k.k., którego znamiona nie mogą być – na tle powyższych rozważań – uznane za spełnione.
Żródło:
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa nr 33/1998

Zobacz również: