Precedensy - Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Dowody/ opinia sądowo-psychiatryczna/ potrzeba powołania innych biegłych

Precedensy. Sprawy karne - prawo karne procesowe

Tytuł:: Dowody/ opinia sądowo-psychiatryczna/ potrzeba powołania innych biegłych
Wyrok:: Wyrok SN z dnia 13 lutego 1997 r., sygn. IV KKN 219/96
Treść:: Ogólnikowe, wynikające z intuicyjnego, subiektywnego czy potocznego rozumienia granic normy psychicznej, przekonanie o „nieracjonalności” czynu, uzasadnione postrzeganiem sprzeczności między dotychczasową linią życia sprawcy i jego osobowością a popełnionym przezeń czynem – wtedy tylko może uzasadniać potrzebę powołania innych biegłych (art. 182 k.p.k.), kiedy przedłożona przez biegłych psychiatrów opinia nie wyjaśnia należycie tak rozumianej „nieracjonalności” i jest z tego powodu niejasna lub niepełna. […] Rozważając zatem najpierw kwestię kompletności opinii, zwraca przede wszystkim uwagę brak wskazania w kasacji jakiejkolwiek luki, przeoczenia czy nieścisłości w przedstawionym przez biegłych stanowisku, mającego potwierdzić niepełność ich wypowiedzi. O ile bowiem uzasadnieniem złożonego przez obronę przed sądem pierwszej instancji wniosku o „wydanie nowej opinii przez innych biegłych” było niewyjaśnienie kwestii „obciążenia genetycznego oskarżonego oraz wpływu braku snu przed czynem na zdarzenie”, o tyle po oddaleniu tego wniosku nie podjęto już tych okoliczności w skardze apelacyjnej, i poniechano też podnoszenia ich w kasacji. Nie sposób nie stwierdzić w tym miejscu, że biegli ustosunkowali się do obu tych okoliczności, a sądy zaakceptowały ich opinię jako uwzględniającą i wyjaśniającą wątpliwości obrony, czemu dały też stosowny wyraz w uzasadnieniach wyroków. […] Biegli przedstawili swe stanowisko po wykorzystaniu wszystkich istotnych źródeł wiadomości o skazanym i stanie jego zdrowia, a w treści opinii wyczerpali zagadnienia ważne dla końcowego orzeczenia. Zarzut „niepełności” opinii nie został zatem – w wyniku oceny Sądu Najwyższego – potwierdzony. […] Kwestia „jasności” opinii kształtuje się nieco odmiennie o tyle, o ile kasacja – nie przyznając opinii tego waloru – odwołuje się do konkretnego argumentu. Otóż, zdaniem autora kasacji, niejasność opinii ma wynikać z faktu, że pozostaje ono w sprzeczności z „nieracjonalnością całego zdarzenia”, jeśli uwzględnić – przede wszystkim – dotychczasowy tryb życia skazanego. Ponieważ wszystkie przytoczone w kasacji fakty, mające przemawiać przeciwko opinii biegłych, były tym biegłym znane, wysunięty w kasacji argument zdaje się więc kwestionować wiedzę biegłych i przeciwstawiać jej intuicyjne, potoczne rozumienie granic normy psychicznej. Jest to ponadto – w realiach niniejszej sprawy – argument chybiony z tego powodu, że ustalenia i wnioski biegłych, prowadzące do konkluzji ich opinii, dostarczają obszernego i przekonującego opisu przyczyn czynu i motywacji skazanego. Opis ten pozwala stwierdzić całkiem konkretne przyczyny jego zachowania i powody zrodzenia się zrealizowanego później zamiaru, wynikające z przyjętej przezeń hierarchii wartości i nieumiejętności rozwiązania w inny sposób konfliktu grożącego tym wartościom. Nie ma zatem podstaw – po zapoznaniu się z ustaleniami biegłych – do podzielenia sformułowanej w kasacji tezy o „nieracjonalności całego zdarzenia”. Kategoria racjonalności w odniesieniu do czynu skazanego nie jest zresztą kryterium właściwym, a autorowi kasacji chodziło najpewniej o adekwatność czy proporcjonalność stwierdzonych przyczyn motywujących skazanego i skutku w postaci zabójstwa. Jeżeli zatem wyjaśnienia owej proporcjonalności należy od biegłych istotnie wymagać – a nie może budzić wątpliwości, że stanowi to warunek jasności i pełności opinii – to przeprowadzony przez sądy dowód z opinii biegłych wymóg ten spełnia. Jest przy tym równie oczywiste zarówno to; że opinie potoczne różnią się w kwestii poczytalności od poglądów dyktowanych stanem specjalistycznej wiedzy, jak i to, że samo tylko wskazanie na tę różnicę nie może prowadzić do skutecznego kwestionowania opinii biegłych, spełniającej wszystkie wymogi procesowe i merytoryczne.
Żródło:: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna i Izba Wojskowa z 1997r. poz. 66

Zobacz również: