Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

"Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy" (Art. 24 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej). Zadaniem prokuratury jest strzeżenie praworządności oraz czuwanie nad ściganiem przestępstw, a do takich dochodzi również w sferze zawodowej obywateli.

Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową uregulowane są w XXVIII kodeksu karnego. Penalizują m.in. naruszanie praw pracowniczych, naruszanie przepisów prawa o ubezpieczeniach społecznych, obowiązków BHP, czy obowiązków związanych z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.

Organem, który został  powołany w celu sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w zakresie określonym w ustawie jest Państwowa Inspekcja Pracy, która współdziała m.in. z Prokuraturą, Policją, Strażą Graniczną, Służbą Celną.

Odpowiedzialność za bezpieczeństwo i higienę pracy najczęściej spoczywa na pracodawcy, jednak nie zawsze. "Podmiotem przestępstwa z art. 220 § 1 k.k. jest jedynie osoba odpowiedzialna za przestrzeganie bezpieczeństwa i higieny pracy, a więc może być nim nie tylko kierownik zakładu pracy, ale również każda inna osoba kierująca pracownikami (art. 212 k.p.), a nawet osoby pełniące funkcje kontrolne i nadzorcze z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, nawet jeżeli nie pozostają w strukturze organizacyjnej zakładu pracy. Istotne przy tym jest, że każda z odpowiedzialnych osób odpowiada za własne zachowania, niezależnie od odpowiedzialności innych osób, gdyż "prawu karnemu obca jest konstrukcja ponoszenia odpowiedzialności za kogoś""(Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2013 r. sygn. IV KK 216/12; LEX: 1288762, Prok.i Pr.-wkł. 2013/5/6)

Jeżeli osoba odpowiedzialna za przestrzeganie bezpieczeństwa i higieny pracy nie dopełnia spoczywającego na nim obowiązku, przez co naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu grozi jej odpowiedzialność karna.

W pierwszej połowie 2014 roku w prokuraturach okręgu zielonogórskiego zarejestrowano 33 sprawy dot. naruszenia obowiązków z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
Część spraw dotyczyła śmiertelnych zdarzeń.

Prokurator Rejonowy w Żaganiu skierował do sądu akt oskarżenia przeciwko 3 mężczyznom w wieku od 40-63 lat w związku z wypadkiem ze skutkiem śmiertelnym, do którego doszło w dniu 18 lutego w jednej z hal produkcyjnych w miejscowości niedaleko Żagania.
 
Z dokonanych w toku postępowania przygotowawczego ustaleń wynika, że tego dnia brygadzista wydał polecenie pracownikowi, który posiada orzeczenie z przeciwwskazaniem do pracy jako operator wózków widłowych przywiezienia na wózku widłowym kosza w celu przetransportowania nim ku górze innego pracownika.

W czasie wykonywania prac malarskich na wysokości ok. 3 metrów nad posadzką mężczyźni używali wózka, który nie został dopuszczony przez producenta do przewozu osób przy użyciu kosza, który nie był przystosowany i przeznaczony do wykonywania prac na wysokości i podnoszenia w nim ludzi.

Pracujący na wysokości mężczyzna nie posiadał kasku ochronnego oraz innych zabezpieczeń.

W pewnym momencie drzwi kosza wózka otworzyły się i mężczyzna upadł na betonowe podłoże.

Prokurator oskarżył brygadzistę i kierownika oddziału produkcyjnego o nieumyślne spowodowanie śmierci pracownika oraz o niedopełnienie wynikającego obowiązków osoby odpowiedzialnej za bezpieczeństwo i higienę pracy.

Przed sądem odpowie również pracownik kierujący wózkiem widłowym. Przedstawiono mu zarzut nieumyślnego spowodowania śmierci.

Oskarżonym grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.

Rozdział XXVIII kodeksu karnego reguluje także inne przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową. Jednym nich jest określone w art. 218 § 1a złośliwie lub uporczywie naruszanie praw pracownika wynikających ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego.

Do takich przestępstw zaliczyć można nie wywiązywanie się z obowiązku odprowadzania do ZUS składek określonych Ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, niewypłacanie wynagrodzenia, ale także np. uzależnienie dalszego trwania stosunku pracy od przyjęcia propozycji o charakterze seksualnym.

Prokurator Rejonowy w Świebodzinie skierował do sądu akt oskarżenia przeciwko 42-letniemu  mężczyźnie, który w okresie od połowy listopada 2013 r. do dnia 28 lutego 2014 r. w Świebodzinie, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, faktycznie wykonując czynności kierownika placówki w przedsiębiorstwie, uporczywie naruszał prawa pracownicy wynikające ze stosunku pracy, poprzez proponowanie stosunków seksualnych i uzależnienie dalszego trwania stosunku pracy od przyjęcia propozycji oraz molestowanie seksualne. Działając w ten sposób mężczyzna w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, nadużywając stosunek zależności wobec pokrzywdzonej doprowadzał ją do poddania się innej czynności seksualnej (klepał, obejmował, całował).

Jak ustalono, podobnego zachowania, mężczyzna dopuszczał się także w stosunku do dwóch innych kobiet - pracownic.

Za popełnione przestępstwo oskarżonemu grozi kara pozbawienia wolności do lat 3.

Natomiast Prokurator Rejonowy w Zielonej Górze oskarżył 27-letniego mężczyznę o to, że w okresie od 22 lutego 2013 r. do17 czerwca 2014 r. w Zielonej Górze, będąc zobowiązanym wyrokiem Sądu do wypłaty pracownikom: wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych z ustawowymi odsetkami, wynagrodzenia za pracę w porze nocnej z ustawowymi odsetkami, wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych z ustawowymi odsetkami, wypłaty diet za podróże służbowe poza granicami kraju, ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, takiego obowiązku nie wykonał.

Mężczyzna przyznał się do popełnia zarzucanych mu czynów i złożył wniosek o dobrowolne poddanie się karze. W przypadku odrzucenia wniosku przez sąd grozi mu za to kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.

Gwarantem realizacji konstytucyjnej zasady ochrony pracy jest działalność takich służb jak Prokuratura, czy Państwowa Inspekcja Pracy. Organy te sprawują nadzór nad warunkami wykonywania pracy, posiadają kompetencje do inicjowania zmian w przypadku złych praktyk.

Tylko w pierwszej połowie 2014 roku w prokuraturach okręgu zielonogórskiego zarejestrowano 33 postępowania dot. naruszenia przepisów BHP oraz 23 dot. naruszania praw pracowniczych.