Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze

Zielona Góra. "Będąc w stanie po spożyciu alkoholu wszczynał awantury, w trakcie których znieważał ją słowami powszechnie uznanymi za obelżywe i wulgarne, poniżał ją, uderzał otwartą ręką po głowie i twarzy, klatce piersiowej i plecach, drapał, szarpał, popychał, dusił trzymając rękoma za szyję i przyciskając do ściany, rzucał w pokrzywdzoną różnymi przedmiotami, groził jej pozbawieniem życia, w tym przy użyciu noża, przy czym groźby te wzbudziły w pokrzywdzonej uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione." To fragment z jednego z wielu zarzutów jakie stawiają sprawcom przemocy domowej prokuratorzy okręgu zielonogórskiego w aktach oskarżenia skierowanych w ostatnim czasie do sądu.  

Wobec 50-letniego mężczyzny, którego prokurator podejrzewał o dopuszczanie się cytowanych czynów sąd na wniosek prokuratora zastosował środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na czas 2 miesięcy w okresie od 26.12.2011 r. do 26.02.2012 r., a następnie środek ten przedłużono na okres 2 miesięcy, tj. do dnia 24.04.2012 r., jednak postanowieniem sądu uchylono w/w środek zapobiegawczy, zaś w jego miejsce zastosowano dozór Policji.  

Prowadzący postępowanie przygotowawcze prokurator dysponuje szeregiem środków zapobiegawczych, dzięki którym osoby pokrzywdzone przestępstwem w toku prowadzonego śledztwa powinny czuć się bezpieczne. W puli takich środków znajduje się m.in. zastosowanie wspomnianych wyżej: aresztu tymczasowego, czy objęcie podejrzanego dozorem Policji, a także powstrzymywanie się od określonej działalności, a od 1 sierpnia 2010 roku nakaz opuszczenia lokalu mieszkalnego przez sprawcę zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym.

Po nakaz opuszczenia lokalu może sięgnąć także sąd - posługując się nim jako środkiem karnym bądź środkiem probacyjnym związanym z warunkowym zawieszeniem kary. W myśl art. 72 § 1 pkt 7b k.k. zawieszając wykonanie kary sąd może zobowiązać osobę skazaną właśnie do opuszczenia lokalu.

Tak jak to miało miejsce w przypadku mężczyzny, który dwukrotnie został skazany za przemoc wobec najbliższych. Po raz pierwszy sąd orzekł wobec niego karę jednego roku pozbawienia wolności w zawieszeniu na okres próby czterech lat i obowiązek powstrzymywania się od nadużywania alkoholu. Drugi wyrok zapadł wobec mężczyzny w 2011 roku. Wówczas sąd orzeczono wobec niego rok pozbawienia wolności w zawieszeniu na okres próby lat 4, dozór kuratora, obowiązek powstrzymywania się od nadużywania alkoholu, oraz rzeczony nakaz opuszczenia domu zamieszkiwanego razem z pokrzywdzonymi w terminie w miesięcy od daty uprawomocnienia się wyroku. Mężczyzna jednak nie zastosował się do orzeczonego nakazu. Nie tylko nadal zamieszkiwał z pokrzywdzonymi, ale także wciąż znęcał się psychicznie nad domownikami - swoją byłą żoną i dziećmi.

Prokurator ponownie skierował więc do sądu akt oskarżenia. Tym razem jednak, mężczyzna odpowie przed sądem nie tylko za przemoc wobec najbliższych, ale również za niezastosowanie się do orzeczonego nakazu opuszczenia lokalu.  

Zgodnie z przepisem Art. 244. Kodeksu karnego kto nie stosuje się m.in. obowiązku powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zakazu zbliżania się do pokrzywdzonego lub zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu albo nie wykonuje zarządzenia sądu o ogłoszeniu orzeczenia w sposób w nim przewidziany, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Ustawodawca w ten sposób chciał ustrzec ofiary przemocy przed ponownym pokrzywdzeniem przez sprawcę, chciał przeciwdziałać sytuacji, w której skazany za znęcanie nad osobą wraca do niej, mieszka z nią, i kontynuuje swój przestępczy proceder - proceder, za który został przecież skazany. Najważniejszą cechą środka probacyjnego m.in. nakazu opuszczenia lokalu, jest fakt, że w przypadku jego naruszenia uznaje się za złamanie warunków probacji, co może stać się podstawą do zarządzenia wobec oskarżonego wykonania kary np. pozbawienia wolności orzeczonej pierwotnie z zawieszeniem jej wykonania.

Również dwukrotnie skazanym za znęcanie się nad rodziną jest 44-letni mężczyzna, któremu Prokurator Rejonowy w Zielonej Górze ponownie przedstawił zarzut stosowania przemocy wobec najbliższych. Tym razem sąd zastosował na wniosek Prokuratora Rejonowego w Zielonej Górze środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres 3 miesięcy. To najsurowszy możliwy do zastosowania, bo izolacyjny, środek zapobiegawczy dostępny w polskim prawie karnym.

Bieżąca analiza działalności przestępczej w okręgu zielonogórskim wskazuje, na dużą liczbę przestępstw związanych z przemocą w rodzinie. W Prokuraturze Rejonowej w Zielonej Górze od początku roku 2012 do maja zarejestrowano 85 spraw związanych z art. 207 k.k., 28 spraw zakończono aktem oskarżenia (z tego 13 spraw zarejestrowanych w 2012 roku). Wiele zarejestrowanych spraw nadal jest w toku.  

Znamieniem charakterystycznym dla tego rodzaju przestępstw jest nadużywanie alkoholu przez sprawców tych czynów zabronionych. Warto zaznaczyć, że większość oprawców to osoby nadużywające alkoholu, jednak nie wszyscy.  

Kwestia ochrony rodziny, pomocy ofiarom przestępstw na jej szkodę, dążenie do ukarania sprawcy przemocy w rodzinie są dla prokuratorów okręgu zielonogórskiego niezwykle ważne.

Prokurator Okręgowy zaniepokojony wciąż dużą ilością przestępstw na szkodę rodziny zwrócił się do Prokuratorów Rejonowych o konsekwentne realizowanie polityki walki z przemocą, oraz częstsze stosowanie środków zarówno tymczasowego aresztowania jaki i środków nieizolacyjnych takich jak, np. obowiązek opuszczenia lokalu, czy powstrzymanie się od określonej działalności.

Zgodnie z artykułem 207 Kodeksu karnego za znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Jeżeli sprawca dopuszcza się takiego czynu działając ze szczególnym okrucieństwem, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. A gdy następstwem takich działań jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, wówczas oskarżonemu grozi kara pozbawienia wolności od lat 2 do 12. /APa