Ciekawie... nie tylko o prawie

Dział redagowany przez prokuratora Jana Wojtasika

zapoznaj się z zasadami dot. [ cytowania strony ]

Poszukiwania zaginionych
Statystycznie w Polsce problem dotyczy kilkunastu tysięcy osób rocznie. To nie tylko osobisty dramat zaginionych. Bez względu bowiem jaki jest ich faktyczny los i przyczyna nieobecności, dla bliskich tajemnicze zniknięcie dziecka, męża czy rodzica zawsze stanowi ogromną traumę. Poczucie bezradności, niepewność tego, co zaszło, podsycanie emocji przez obiegowe opinie czy nawet strzępy informacji prawdziwych, mnogość relacji medialnych i często nieodpowiedzialnych komentarzy do tych relacji, zwłaszcza na stronach internetowych, jeszcze bardziej te traumatyczne stany umacniają.więcej»
Powieszenie
Jest najczęściej spotykaną postacią śmierci gwałtownej wskutek zagardlenia, czyli odcięcia dopływu powietrza do płuc przez mechaniczny ucisk na narządy szyi. Zagardlenie to jedna z wielu postaci uduszenia, którego istotą jest uniemożliwienie wymiany gazowej i wstrzymanie dopływu krwi utlenowanej do mózgu, utraty świadomości, a następnie do nieodwracalnych zmian w korowych ośrodkach mózgowych i śmierci.więcej»
Pozoracja przestępstwa
Pozoracja przestępstwa Jedna z najważniejszych zasad procesu karnego - zasada prawdy obiektywnej przypomina, że "podstawę wszelkich rozstrzygnięć w postępowaniu karnym powinny stanowić prawdziwe ustalenia faktyczne"[art. 2§2 KPK]. Ustalenie, czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestępstwo jest podstawowym celem postępowania przygotowawczego - śledztwa lub dochodzenia.więcej»
Pozytywizm prawniczy
Jest jedną z klasycznych koncepcji prawa i rozumowania prawniczego. Pozytywizm prawniczy w pierwotnej postaci jako sposób myślenia o prawie w oderwaniu od moralności i innych wartości ukształtował się w II połowie XIX w. w Anglii i równolegle w Niemczech. Dominował na Zachodzie do końca II Wojny Światowej. W rozbudowanym systemie nakazów i zakazów twórcy myślenia pozytywistycznego poszukiwali sposobu na stabilizowanie niepewnego porządku publicznego. Prawo miało okazać się sprawnym instrumentem w ręku coraz bardziej rozbudowywanej i skuteczniej działającej administracji. Jego myślą przewodnią było eliminowanie z treści norm prawa oraz sądowych sposobów interpretacji normy prawnej wszystkiego, co ocenne czyli względne, zależne od przekonań filozoficznych czy religijnych, w skrajnej postaci niemal dowolne.więcej»
Prawda zagrożona, czyli spostrzeganie według psychologii
Uważa się, że 90% informacji zgromadzonych w postępowaniu karnym i stanowiących podstawy wyrokowania pochodzi ze źródeł osobowych. W praktyce źródłem tym są przede wszystkim zeznania świadków, w pewnym stopniu także wyjaśnienia oskarżonych. więcej»
Prawo kobylego pola, czyli zasady sąsiedzkiego współżycia w przeszłości
Spory o prawo do gruszek z drzewa rosnącego na miedzy są znacznie starsze niż życiowe perypetie Rzędziana - jednego z bohaterów powieści Henryka Sienkiewicza. Jednocześnie jednak - jak celnie ujął to S. Goldwyn - na sztukę życia składa się 90% zdolności współżycia z tymi ludźmi, których nie cierpimy. Nasi przodkowie, zapewne nie mniej swarliwi niż ludzie żyjący obecnie, nie zawsze umieli układać sobie stosunki z sąsiadami na zasadzie życzliwości i wyrozumiałości. Bywało, że swoich sąsiadów zza miedzy serdecznie i z wzajemnością nie cierpieli. W opanowaniu trudnej sztuki życia i poskramianiu namiętności niekiedy pomagało im prawo. więcej»
Precedens
W systemie zrównoważonego trójpodziału władz kompetencje każdej z nich są łatwe do oddzielenia od siebie: władza ustawodawcza, czyli parlament - stanowi prawo, wykonawcza tj. rząd - realizuje zadania określone przez ustawodawczą, a sądownicza rozstrzyga wszelkie spory na tle stosowania prawa, także pomiędzy pozostałymi władzami. Podstawowym zadaniem władzy sądowniczej jest jednak rozstrzyganie sporów pomiędzy obywatelami i pomiędzy obywatelami a władzą. Rozstrzyganie to następuje jednak według reguł ustanowionych przez władzę ustawodawczą. więcej»
Profilowanie genetyczne
Profilowanie genetyczne Znane jest także pod terminami "analiza DNA", "daktyloskopia genetyczna", "genetyczny odcisk palca". Początki praktycznego zastosowania tej dzisiaj już niemal klasycznej metody identyfikacji śladów biologicznych sięgają połowy lat 80-tych XX w. i kojarzone są słusznie z nazwiskiem brytyjskiego uczonego A. Jeffreysa. Podstaw teoretycznych do niej dostarczyły badania Watsona i Cricka opublikowane w prestiżowym periodyku naukowym "Nature".więcej»
Profilowanie psychologiczne
Są przypadki poważnych zdarzeń kryminalnych wobec, których tradycyjne metody typowania sprawców [kierunkowej motywacji, obiektywnej możliwości] okazują się zawodne. Wielokrotni zabójcy, gwałciciele czy podpalacze mogą popełniać te zbrodnie przez dłuższy czas bezkarnie. Ich niejasna i trudna do zrozumienia motywacja działania, premedytacja w planowaniu, przygotowaniu i realizacji czynów oraz przebiegłość utrudniająca policji wykrycie i zatrzymanie, powodowały niejednokrotnie, że śledztwo stawało w martwym punkcie. więcej»
Prokurator, a ocena materiału dowodowego
Prokurator, jako organ prowadzący lub nadzorujący postępowanie karne z mocy art. 7 kpk ma zagwarantowane prawo do oceny zebranego w śledztwie materiału dowodowego i podjęcie na tej podstawie decyzji o wniesieniu aktu oskarżenia lub umorzeniu śledztwa. Prokuratorska ocena zgromadzonego materiału dowodowego powinna być dokonywana w granicach swobody wyznaczonej przez dyrektywy zasad prawidłowego rozumowania, wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Prokuratora nie wiąże ani opinia ekspertów, ani zdanie którejkolwiek ze stron zainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy. więcej»
Prokurator, czyli jak się to robi w ...
W Danii i Norwegii prokurator ściga przestępstwa groźne. Policja zwalcza natomiast przestępczość drobną i sama w tych drobnych sprawach oskarża przed sądami.więcej»
Prokuratura w USA
Działanie prokuratury amerykańskiej oparte jest na zupełnie innych zasadach niż prokuratur w większości krajów europejskich. Przede wszystkim prokurator w USA ma nieporównywalną gdziekolwiek swobodę wszczynania i umarzania spraw, może zawierać układy z oskarżonymi, szeroko korzystać z instytucji świadka koronnego czy prowokacji policyjnej. więcej»
Protokół
W polskim języku jest to słowo wieloznaczne. Możemy mówić np. o "protokole dyplomatycznym" czy nawet "handlowym". Wg Leksykonu PWN, protokół to pisemne sprawozdanie zawierające opis stanu faktycznego lub przebiegu jakiegoś działania. W takim właśnie znaczeniu "protokół" jest jednym z podstawowych pojęć o elementarnym znaczeniu dla procedur sądowych, postępowania karnego w szczególności. więcej»
Prowokacja
Mianem tym zwykle określamy podstępne działanie mające na celu nakłonienie kogoś do określonego postępowania, zwykle zgubnego w skutkach dla tej osoby i osób z nią związanych. Słownik języka polskiego nie bez powodu przypisuje prowokacji znaczenie kontekstowe podkreślając, że przykładem prowokacji jest podstępna działalność tajnych agentów w jakiejś organizacji, działających na jej szkodę. Sam termin "prowokacja" ma oczywiście wiele znaczeń [por. Słownik języka polskiego PWN]. więcej»
Przemoc
(ostatnia aktualizacja tekstu 2015.01.21)- Jest przejawem negatywnych relacji zachodzących pomiędzy jednostkami ludzkimi, pomiędzy zespołem ludzi, a jednostką lub pomiędzy zespołami ludzkimi. Polega na stosowaniu siły lub groźbie jej zastosowania. W zasadzie każde zachowanie agresywne wobec innego człowieka jest formą przemocy, a typowym jej skutkiem są bardzo różne i występujące z różnym nasileniem przejawy destrukcji fizycznej i psychicznej u ofiary.więcej»
Przemyt
Kiedyś mówiło się kontrabanda i każdy wiedział o co chodzi. Niewielu jednak zdawało sobie sprawę ze znaczenia tego słowa w języku jego pochodzenia. Włoskie contrabbando to dosłownie nasze "bezprawie". Problem stary, aktualny zawsze tam, gdzie powstawały granice państwa, księstwa, a nawet miasta. Na handlu chcieli zarabiać nie tylko kupcy. Władca stawiał komorę celną, gdyż uważał, że i jemu się jakiś udział należy. Celnicy na ogól ze zrozumiałych względów sympatią się nie cieszyli. Lektura Pisma Świętego jest tego najlepszym przykładem i tak pozostało do dziś.więcej»
Przesłuchanie - wybór czasu
Jak zaznaczono to już w innym miejscu, celem przesłuchania jest uzyskanie posiadających wartość dowodową wypowiedzi świadków, oskarżonych oraz biegłych. Osiągnięcie tego celu uwarunkowane jest wieloma czynnikami. Jednym z nich jest wybór właściwego czasu przeprowadzenia tej czynności [por: J. Wojtasik, Przesłuchania - wybór miejsca, Prokuratura Okręgowa w Zielonej Górze, http://www.zielona-gora.po.gov.pl/index.php?id=36&ida=2868].więcej»
Przesłuchanie - wybór miejsca
Zadaniem przesłuchania jest uzyskanie posiadających wartość dowodową wypowiedzi świadków, oskarżonych oraz biegłych. Osiągnięcie tego celu zależy m.in. od właściwego ustalenia czasu i miejsca przesłuchania. Na konieczność właściwego doboru miejsca przesłuchania oraz urządzenia tego miejsca w sposób sprzyjający realizacji celów przesłuchania zwracano uwagę już od dawna. P. Horoszowski twierdził np., że "Przesłuchanie prowadzić należy w warunkach najbardziej sprzyjających skupieniu uwagi i jak najmniej krępujących świadka. Na przesłuchanie w toku śledztwa powinien być wyznaczony oddzielny pokój, pomalowany na neutralny /szary/ kolor, skąpo umeblowany, pozbawiony jakichkolwiek przedmiotów prowokujących uwagę świadka" [P. Horoszowski, Kryminalistyka, PWN, W-wa 1958 s. 111]. więcej»
Przesłuchanie poznawcze
Przesłuchanie poznawcze Zwykle jest tak, że spostrzegamy i magazynujemy w naszej pamięci więcej, a przy tym dokładniejszych informacji niż jesteśmy podczas spontanicznej relacji sobie przypomnieć i przekazać odbiorcy. Tymczasem w wielu, zwłaszcza trudnych sprawach kryminalnych, uzyskanie przez organ procesowy wartościowych zeznań jest problemem podstawowym. Z różnych powodów świadkowie, nawet ci naoczni i deklarujący wolę współpracy, nie są w stanie przedstawić wystarczająco obszernej i dokładnej relacji o tym, co przeżyli i widzieli.więcej»
Przestępczość - ocena stopnia zagrożenia
Na ocenę stopnia zagrożenia tą patologia społeczną składa się kilka zasadniczych elementów. Punktem wyjścia jest zwykle wielkość przestępstw stwierdzonych w określonym czasie na określonym obszarze. Niezależnie od słabości wszelkich urzędowych statystyk, są one podstawowym instrumentem pomiaru zjawiska na całym świecie. więcej»